Vệ tinh viễn thám là gì? Ứng dụng trong thực tế

Vệ tinh viễn thám đóng vai trò quan trọng trong thời đại công nghệ, mở ra cánh cửa mới cho việc thu thập thông tin, giám sát Trái Đất và khám phá vũ trụ. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn tổng quan về vệ tinh viễn thám, bao gồm định nghĩa, nguyên lý hoạt động, ứng dụng và tiềm năng phát triển trong tương lai.

>> Tham khảo máy GPS 2 tần hỗ trợ đo đạc

Vệ tinh viễn thám là gì?

Vệ tinh viễn thám là loại vệ tinh nhân tạo được trang bị các cảm biến chuyên dụng để thu thập dữ liệu về Trái Đất và các vật thể vũ trụ từ xa. Dữ liệu thu thập được có thể ở dạng ảnh, video, thông tin nhiệt độ, độ ẩm, bức xạ,…

Nguyên lý hoạt động của vệ tinh viễn thám

Vệ tinh viễn thám hoạt động dựa trên nguyên lý thu nhận và ghi lại tín hiệu từ các đối tượng được quan sát. Các cảm biến trên vệ tinh sẽ thu thập bức xạ điện từ, sóng vô tuyến hoặc các dạng năng lượng khác phát ra từ đối tượng. Sau đó, dữ liệu thu thập được sẽ được truyền về Trái Đất thông qua hệ thống liên lạc và được xử lý, phân tích để tạo thành hình ảnh, bản đồ hoặc các thông tin khác.

>>> Xem thêm: Các hệ thống định vị vệ tinh thông dụng nhất 

Phân loại vệ tinh viễn thám 

Vệ tinh viễn thám được phân loại dựa trên nhiều tiêu chí khác nhau, bao gồm chức năng, quỹ đạo hoạt động, loại cảm biến và ứng dụng cụ thể. Dưới đây là 2 phân loại chính:

Vệ tinh thời tiết hay khí tượng 

• Các vệ tinh được dự báo hoặc giám sát điều kiện thời tiết 
• Độ phân gian không gian thấp 
• Độ phân giải thời gian cao
• Dải quét bao phủ một vùng rộng lớn

Vệ tinh quan sát mặt đất hay vệ tinh tài nguyên

• Quan sát tài nguyên trên mặt đất: Landsat (US), Spot (France), Ikonos, Quickbird
• Quan sát tài nguyên biển: Mos (Japan), Modis (Australia)
• Quỹ đạo đồng hồ mặt trời
• Độ phân giản không gian trung bình và cao
• Độ phân giải thời gian trung bình.
• Dải quét bao phủ gần như toàn bộ trái đất.

Ngoài ra còn một số vệ tinh viễn thám như: 

Vệ tinh khí tượng GOES, NOAA

Vệ tinh tài nguyên biển MOS , MODIS 

Vệ tinh tài nguyên mặt đất LANDSAT , SPOT 

Vệ tinh tài nguyên mặt đất độ phân giải cao: OBVIEW, IKONOS , QUICKBIRD

>>> Xem thêm: Tìm hiểu phương pháp đo đất bằng vệ tinh qua gps 

Ứng dụng của vệ tinh viễn thám

Vệ tinh viễn thám có nhiều ứng dụng quan trọng trong các lĩnh vực khác nhau, bao gồm:

• Khảo sát tài nguyên thiên nhiên: Vệ tinh viễn thám đóng vai trò quan trọng trong việc xác định vị trí, trữ lượng và chất lượng của các tài nguyên thiên nhiên, phát hiện và đánh giá các mỏ khoáng sản, xác định nguồn nước ngầm, và theo dõi tình trạng của rừng. 
• Giám sát môi trường: Cung cấp dữ liệu quan trọng để theo dõi tình trạng ô nhiễm môi trường và biến đổi khí hậu, giám sát mức độ ô nhiễm không khí, nước, đất, và phát hiện sớm các dấu hiệu của thiên tai như hạn hán, lũ lụt, và cháy rừng. 
• Quản lý đất đai: Lập bản đồ sử dụng đất chi tiết và theo dõi sự thay đổi của cảnh quan theo thời gian, hỗ trợ quy hoạch đô thị, giám sát sự phát triển của các khu dân cư, công nghiệp và nông nghiệp, đồng thời giúp kiểm soát việc khai thác đất đai một cách bền vững.
• Nông nghiệp: Là công cụ hữu ích để theo dõi tình trạng sinh trưởng của cây trồng, phát hiện sớm sâu bệnh và dự báo năng suất mùa vụ. Dữ liệu từ vệ tinh giúp nông dân tối ưu hóa việc tưới tiêu, phân bón và bảo vệ thực vật, từ đó nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm nông nghiệp.
• Khí tượng thủy văn: Đóng góp lớn vào công tác dự báo thời tiết và giám sát khí tượng thủy văn, theo dõi sự hình thành và diễn biến của các hiện tượng thời tiết cực đoan như bão, lũ, hạn hán, và giám sát mực nước biển. 
• Quân sự và an ninh quốc phòng: Được sử dụng rộng rãi trong các hoạt động quân sự và an ninh quốc phòng, hỗ trợ do thám, giám sát và thu thập thông tin tình báo, giúp nắm bắt tình hình tại các khu vực chiến lược và biên giới. Công nghệ này còn giúp phát hiện các hoạt động quân sự của đối phương và đảm bảo an ninh quốc gia.
• Khoa học vũ trụ: Được sử dụng để nghiên cứu các hành tinh, thiên hà và các hiện tượng vũ trụ, giúp các nhà khoa học hiểu rõ hơn về cấu trúc và tiến hóa của vũ trụ, đồng thời tìm kiếm các dấu hiệu của sự sống ngoài Trái Đất.

Hệ thống định vị vệ tinh có thể được sử dụng để tạo ra bản đồ chính xác về vị trí của các đối tượng có trên mặt đất. Tham khảo thêm các sản phẩm ứng dụng công nghệ định vị vệ tinh trong phép đo RTK: máy bay UAV RTK,  máy GNSS RTK Hi-Target V200, máy GNSS RTK Hi Target – VRTK,…

Vệ tinh viễn thám đóng vai trò quan trọng trong nhiều lĩnh vực của cuộc sống, từ quản lý tài nguyên thiên nhiên, nông nghiệp, đô thị đến an ninh và quốc phòng. Sự phát triển của công nghệ vệ tinh viễn thám không chỉ mang lại những lợi ích to lớn về kinh tế mà còn góp phần bảo vệ môi trường. 

Xem thêm: Dịch vụ khảo sát địa hình Flycam