Hệ toạ độ trắc địa là gì? Thành phần và quy trình xác định

Trong lĩnh vực đo đạc và bản đồ, hệ tọa độ trắc địa đóng vai trò cực kỳ quan trọng. Sử dụng các công nghệ hiện đại như máy GNSS RTK trong hệ tọa độ trắc địa giúp định vị chính xác các điểm trên bề mặt Trái Đất. Vậy hệ tọa độ trắc địa là gì và tại sao nó lại quan trọng trong công tác đo đạc?

Khái niệm hệ tọa độ trắc địa

Hệ tọa độ trắc địa là một hệ thống quy chiếu dùng để xác định vị trí của các điểm trên bề mặt Trái Đất. Hệ thống này sử dụng các thông số như kinh độ, vĩ độ và độ cao để mô tả chính xác vị trí của một điểm trong không gian ba chiều. Mỗi điểm trên Trái Đất có một tọa độ trắc địa duy nhất, giúp xác định vị trí chính xác của nó trong mối quan hệ với các điểm khác.

Các hệ tọa độ trắc địa thường sử dụng một ellipsoid tham chiếu, là một hình elip gần đúng với hình dạng thực tế của Trái Đất. Các ellipsoid tham chiếu này được xác định dựa trên các thông số địa lý như bán kính và độ dẹt của Trái Đất. Một số hệ tọa độ trắc địa phổ biến bao gồm WGS 84 (World Geodetic System 1984) và VN-2000.

>> Xem thêm: Những quy định về sử dụng hệ tọa độ VN-2000 chi tiết nhất

Các thành phần của hệ tọa độ trắc địa

• Kinh độ (Longitude): Là góc giữa kinh tuyến đi qua điểm cần xác định và kinh tuyến gốc (Greenwich). Kinh độ được tính từ 0° tại Greenwich đến 180° về phía đông và -180° về phía tây.
• Vĩ độ (Latitude): Là góc giữa mặt phẳng xích đạo và đường thẳng đi qua điểm cần xác định. Vĩ độ dao động từ 0° tại xích đạo đến 90° tại cực Bắc và -90° tại cực Nam.
• Độ cao (Height): Là khoảng cách từ điểm cần xác định đến mặt phẳng ellipsoid tham chiếu. Độ cao có thể là độ cao so với mực nước biển hoặc so với mặt ellipsoid tham chiếu.

Quy trình xác định tọa độ trắc địa

Thu thập dữ liệu

Quá trình xác định tọa độ trắc địa bắt đầu bằng việc thu thập dữ liệu từ các thiết bị đo đạc như máy toàn đạc điện tử và máy GNSS RTK. Các thiết bị này thu thập các tín hiệu vệ tinh và các dữ liệu địa lý khác để tính toán vị trí của các điểm đo.

Máy GNSS RTK ví dụ như máy GNSS RTK Hi-Target V500, máy GNSS RTK Hi-Target V200, máy GNSS RTK Satlab Eyr,...  đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp dữ liệu định vị chính xác cho hệ tọa độ trắc địa. Với khả năng cung cấp thông tin vị trí với độ chính xác đến từng centimet, GNSS RTK giúp nâng cao độ chính xác của các phép đo trắc địa. Các tín hiệu từ vệ tinh GNSS được thu thập và xử lý theo thời gian thực, giúp tạo ra các tọa độ chính xác và tin cậy.

Xử lý dữ liệu

Dữ liệu thu thập được sau đó được xử lý để loại bỏ các nhiễu và xác định các tọa độ chính xác. Quá trình này bao gồm các bước như:

Hiệu chỉnh dữ liệu: Loại bỏ các nhiễu do thời tiết, tín hiệu vệ tinh và các yếu tố khác.

Tính toán tọa độ: Sử dụng các thuật toán và mô hình toán học để tính toán tọa độ trắc địa của các điểm đo.

Chuyển đổi hệ tọa độ: Chuyển đổi các tọa độ từ hệ tọa độ vệ tinh (như WGS 84) sang hệ tọa độ địa phương (như VN-2000).

Phân tích Và ứng dụng: Sau khi xác định được tọa độ trắc địa, các tọa độ này được sử dụng trong nhiều ứng dụng khác nhau như lập bản đồ, thiết kế xây dựng và quản lý tài nguyên. Các tọa độ trắc địa giúp đảm bảo rằng các dự án và hoạt động được thực hiện đúng vị trí và theo đúng kế hoạch.

>> Xem thêm: Chuyển hệ tọa độ HN72 sang VN2000 bằng chương trình Coordinate Transfer miễn phí

Ưu điểm của hệ tọa độ trắc địa

Độ chính xác cao: Hệ tọa độ trắc địa cung cấp thông tin vị trí với độ chính xác cao, đặc biệt khi sử dụng các thiết bị đo đạc hiện đại như máy GNSS RTK.

Khả năng ứng dụng rộng rãi: Hệ tọa độ trắc địa có thể được sử dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau, từ đo đạc bản đồ, quản lý tài nguyên, đến xây dựng và giao thông.

Tính tin cậy: Với các quy trình thu thập và xử lý dữ liệu nghiêm ngặt, hệ tọa độ trắc địa cung cấp các thông tin vị trí tin cậy và chính xác.

Hệ tọa độ trắc địa là một thành phần quan trọng trong công tác đo đạc và bản đồ, giúp xác định vị trí chính xác của các điểm trên bề mặt Trái Đất. Với sự hỗ trợ của các công nghệ hiện đại như máy GNSS RTK, hệ tọa độ trắc địa ngày càng trở nên chính xác và hiệu quả hơn. Các ứng dụng của hệ tọa độ trắc địa rất đa dạng, từ quản lý tài nguyên thiên nhiên, xây dựng, đến giao thông và nhiều lĩnh vực khác. Việc hiểu rõ và áp dụng đúng hệ tọa độ trắc địa sẽ góp phần quan trọng vào sự phát triển bền vững và hiệu quả của các hoạt động kinh tế và xã hội.

Việt Thanh Group chuyên cung cấp các thiết bị đo đạc đất đai chuyên dụng như máy toàn đạc điện tử, máy thuỷ bình,… và dịch vụ đo đạc bản đồ, cho thuê thiết bị đo đạc uy tín, giá rẻ.