Tìm hiểu chi tiết về đất không có trên bản đồ địa chính

Đất không có trên bản đồ địa chính là những thửa đất chưa được thể hiện hoặc cập nhật trên bản đồ địa chính tại cơ quan quản lý nhà nước. Điều này có nghĩa là thửa đất đó không xuất hiện trong hệ thống hồ sơ địa chính chính thức, gây khó khăn trong việc xác lập quyền sử dụng đất hợp pháp và công cụ hỗ trợ như máy định vị 2 tần số RTK để đảm bảo dữ liệu chính xác. Hãy cùng Việt Thanh Group tìm hiểu về đất không có trên bản đồ địa chính.

Nguyên nhân đất không có trên bản đồ địa chính

Một số nguyên nhân phổ biến khiến đất không được thể hiện trên bản đồ địa chính bao gồm:

Chưa đo vẽ, cập nhật bản đồ

Nhiều trường hợp đất được người dân khai hoang, cải tạo hoặc sử dụng ổn định từ lâu nhưng chưa được cơ quan chức năng tiến hành đo đạc, lập hồ sơ chính thức. Ngoài ra, một số thửa đất sau khi chuyển mục đích sử dụng (từ đất nông nghiệp sang đất ở, đất sản xuất…) vẫn chưa được cập nhật trên bản đồ địa chính do quy trình thủ tục kéo dài hoặc người sử dụng đất không thực hiện đăng ký biến động đất đai. Đây là nguyên nhân phổ biến khiến thửa đất chưa được thể hiện trên hồ sơ địa chính tại xã, huyện.

Sai sót trong quá trình lập hoặc chỉnh lý bản đồ

Trong một số trường hợp, nguyên nhân xuất phát từ lỗi kỹ thuật hoặc hành chính của cơ quan chuyên môn. Có thể là do bỏ sót thửa đất, nhập sai thông tin thửa đất (sai diện tích, vị trí, số thửa, số tờ), hoặc không cập nhật biến động đất đai sau khi người dân thực hiện chuyển nhượng, chia tách, gộp thửa. Những sai sót này khiến thửa đất không được thể hiện chính xác trên bản đồ địa chính, dẫn đến khó khăn trong các thủ tục như cấp sổ đỏ, chuyển nhượng hoặc thế chấp tài sản.

Tự ý lấn chiếm, sử dụng đất trái phép

Đây là nguyên nhân thường gặp ở các khu vực đất công, đất ven sông, đất rừng, đất giao thông hoặc các quỹ đất chưa đưa vào sử dụng. Một số hộ dân vì nhu cầu sinh sống, sản xuất đã tự ý chiếm dụng đất mà không có giấy tờ hợp lệ. Do không có cơ sở pháp lý, những phần đất này không được đưa vào hồ sơ địa chính, hoặc có thể bị ghi chú là “đất lấn chiếm”, “đất sử dụng không hợp pháp”. Hệ quả là người sử dụng đất không thể làm giấy chứng nhận, và dễ bị thu hồi mà không được bồi thường.

Đối với những khu đất chưa được cập nhật trên bản đồ địa chính, việc đo đạc chính xác vị trí, diện tích và ranh giới là bước quan trọng đầu tiên để hoàn thiện hồ sơ pháp lý. Máy GNSS RTK Satlab Freyja với thiết kế nhỏ gọn, hiệu suất cao, cho phép đo tọa độ với độ chính xác từng centimet trong thời gian thực, ngay cả ở những khu vực có điều kiện địa hình phức tạp. 

>>>Xem thêm: Phần mềm biên tập bản đồ địa chính Viet Map XM

Hệ lụy khi đất không có trên bản đồ địa chính

Việc sử dụng hoặc thực hiện các giao dịch liên quan đến thửa đất không được thể hiện trên bản đồ địa chính tiềm ẩn nhiều rủi ro pháp lý nghiêm trọng. Cụ thể:

Không thể làm sổ đỏ (Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất)

Để được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ), một trong những điều kiện bắt buộc là thửa đất đó phải có thông tin trên bản đồ địa chính hoặc hồ sơ địa chính hiện hành. Nếu đất chưa có trong bản đồ, người sử dụng đất phải trải qua quy trình đo đạc bổ sung, xác minh nguồn gốc, kiểm tra hiện trạng sử dụng – vốn rất phức tạp, mất thời gian và không phải lúc nào cũng được chấp thuận. Điều này khiến người sử dụng đất gặp khó khăn khi hợp thức hóa quyền sử dụng đất  hợp pháp.

Không được phép chuyển nhượng, tặng cho, thế chấp tại ngân hàng

Khi thửa đất không có trên bản đồ địa chính và chưa được cấp sổ đỏ, người sử dụng không thể thực hiện các giao dịch dân sự như mua bán, cho tặng, chuyển nhượng, thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất. Tất cả những giao dịch này sẽ bị coi là không hợp pháp và không được công nhận bởi pháp luật. Điều này dẫn đến nguy cơ mất tiền, mất tài sản hoặc tranh chấp dân sự nếu một trong hai bên vi phạm.

Dễ xảy ra tranh chấp với hàng xóm hoặc Nhà nước

Khi không có hồ sơ địa chính ghi nhận, ranh giới thửa đất thường không được xác lập rõ ràng. Điều này rất dễ dẫn đến tranh chấp đất đai với các hộ liền kề hoặc bị Nhà nước xử lý vì vi phạm hành lang bảo vệ công trình công cộng, lấn chiếm đất công, đất rừng. Trong nhiều trường hợp, việc không có bản đồ địa chính làm mất căn cứ xác định quyền lợi và khiến người dân khó bảo vệ được lợi ích hợp pháp của mình trước cơ quan chức năng.

Không được bồi thường khi thu hồi đất

Đây là rủi ro lớn mà nhiều người dân không lường trước. Khi Nhà nước có quyết định thu hồi đất để làm đường, xây dựng công trình công cộng, chỉ những thửa đất có đủ hồ sơ pháp lý, được thể hiện rõ trên bản đồ địa chính mới được xem xét bồi thường, hỗ trợ hoặc tái định cư. Đất không có trong bản đồ hoặc sử dụng trái phép có thể bị thu hồi mà không được bồi thường hoặc chỉ được hỗ trợ rất ít, gây thiệt hại nặng nề về kinh tế cho người dân.

Trong các trường hợp đất mới khai hoang, chưa có trong hệ thống bản đồ địa chính hoặc ranh giới chưa rõ ràng, việc sử dụng thiết bị đo đạc hiện đại là giải pháp cần thiết. Máy GNSS RTK Satlab SL7 nổi bật với tốc độ xử lý nhanh, giao diện thông minh và khả năng hoạt động ổn định trên nhiều nền tảng địa hình. 

>>>Xem thêm: Bản đồ số là gì? Tất cả những điều cần biết về bản đồ số

Cách xử lý khi đất không có trên bản đồ địa chính

Để hợp thức hóa đất không nằm trên bản đồ địa chính, người sử dụng đất cần thực hiện một số bước sau:

• Liên hệ Văn phòng Đăng ký đất đai tại địa phương để kiểm tra hiện trạng thửa đất.
• Làm hồ sơ xin đo đạc, bổ sung bản đồ địa chính: Bao gồm đơn đề nghị, giấy tờ chứng minh quyền sử dụng (nếu có), biên bản xác nhận của khu dân cư.
• Tiến hành kê khai, đăng ký cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo đúng quy định của Luật Đất đai.
• Trường hợp lấn chiếm trái phép: Có thể bị thu hồi, xử phạt hành chính hoặc buộc trả lại đất.

Việc sử dụng đất không có trên bản đồ địa chính không chỉ gây khó khăn trong quản lý mà còn tiềm ẩn nhiều rủi ro pháp lý cho người dân. Để đảm bảo quyền lợi và tránh tranh chấp trong tương lai, người sử dụng đất cần chủ động kiểm tra thông tin địa chính tại Văn phòng đăng ký đất đai địa phương, thực hiện đo đạc, đăng ký bổ sung khi cần thiết. Việc hợp thức hóa giấy tờ và cập nhật bản đồ địa chính kịp thời không chỉ giúp minh bạch quyền sử dụng mà còn là bước quan trọng để bảo vệ tài sản đất đai một cách hợp pháp và bền vững.