Đất hạ tầng kỹ thuật là gì? Những điều cần biết

Trong lĩnh vực quản lý đất đai và quy hoạch đô thị, khái niệm “đất hạ tầng kỹ thuật” ngày càng được sử dụng phổ biến. Đây là một loại đất có vai trò quan trọng trong việc phát triển hệ thống kỹ thuật đô thị và nông thôn như giao thông, cấp thoát nước, điện, chiếu sáng, viễn thông và công cụ hỗ trợ cho công tác như máy GNSS RTK… Vậy đất hạ tầng kỹ thuật là gì? Có thể xây dựng công trình trên loại đất này không? Việt Thanh Group sẽ giúp bạn tìm hiểu về đất hạ tầng kỹ thuật là gì.

Đặc điểm của đất hạ tầng kỹ thuật

Theo quy định tại Phụ lục ban hành kèm Thông tư số 75/2017/TT-BTNMT của Bộ Tài nguyên và Môi trường, đất hạ tầng kỹ thuật là một loại đất thuộc nhóm đất phi nông nghiệp, được sử dụng với mục đích xây dựng, vận hành, bảo trì và quản lý các công trình kỹ thuật phục vụ lợi ích công cộng hoặc đáp ứng nhu cầu sử dụng chung của cộng đồng dân cư trong khu vực đô thị hoặc nông thôn. Loại đất này giữ vai trò thiết yếu trong việc đảm bảo hệ thống kỹ thuật vận hành ổn định cho đời sống và hoạt động sản xuất – kinh doanh của xã hội hiện đại.

Phạm vi sử dụng của đất hạ tầng kỹ thuật bao gồm nhiều dạng công trình khác nhau, cụ thể như:

Đất xây dựng trạm điện, trạm biến áp, trạm bơm nước, cột phát sóng viễn thông, hoặc các công trình điều hành – giám sát vận hành kỹ thuật.
Đất phục vụ hệ thống cấp – thoát nước, trạm xử lý nước thải sinh hoạt và công nghiệp, khu xử lý rác thải đô thị hoặc công nghiệp.
Đất làm các tuyến kênh mương kỹ thuật, đường ống dẫn kỹ thuật, đường dây tải điện, cáp điện ngầm, cáp quang viễn thông và các hạ tầng ngầm khác.
Đất phục vụ cho hệ thống thông tin liên lạc, truyền hình cáp, trung tâm viễn thông, trạm thu phát sóng và các công trình hỗ trợ công nghệ số.

Trên bản đồ địa chính hoặc bản đồ quy hoạch sử dụng đất, đất hạ tầng kỹ thuật thường được ký hiệu là HTKT để phân biệt với các loại đất khác như đất ở (ODT, ONT), đất giao thông (G), đất công trình công cộng (DCC),…

Về mặt pháp lý và quản lý, đất HTKT có một số đặc điểm nổi bật:

Không được sử dụng cho các mục đích cá nhân như xây nhà ở, mở cơ sở kinh doanh, chăn nuôi hoặc canh tác nông nghiệp. Đây là quỹ đất phục vụ hạ tầng chung, không thể tách thửa hay cấp riêng cho hộ gia đình sử dụng trái mục đích.
Thường thuộc quyền sở hữu, quản lý và khai thác bởi cơ quan nhà nước, chủ đầu tư dự án khu đô thị – khu công nghiệp hoặc các đơn vị công ích chuyên trách như ngành điện lực, cấp thoát nước, viễn thông.
Đóng vai trò hỗ trợ kỹ thuật quan trọng trong việc vận hành hệ thống hạ tầng đô thị và nông thôn: đảm bảo cấp điện – nước – viễn thông ổn định, xử lý chất thải, bảo vệ môi trường sống và tạo điều kiện phát triển kinh tế – xã hội bền vững.
Có thể được quy hoạch thành khu vực riêng biệt, hoặc đặt ngầm, xen kẽ trong các hành lang kỹ thuật ngầm/đường kỹ thuật chung, do đó khi xây dựng gần đất HTKT cần đặc biệt lưu ý chỉ giới và hành lang an toàn kỹ thuật theo đúng quy định.

Như vậy, hiểu rõ về chức năng, phạm vi sử dụng và nguyên tắc quản lý đất hạ tầng kỹ thuật sẽ giúp người dân, doanh nghiệp và đơn vị tư vấn – thi công quy hoạch tránh vi phạm pháp luật về đất đai, đồng thời góp phần bảo vệ an toàn cho hệ thống kỹ thuật công cộng của địa phương.

Để xác định ranh giới và vị trí chính xác của đất HTKT trong thực địa, các kỹ sư thường sử dụng Máy GNSS RTK Hi-Target V500 – một thiết bị đo hiện đại cho phép định vị độ chính xác centimet, đặc biệt hữu ích trong công tác quy hoạch và lập bản đồ hạ tầng kỹ thuật theo đúng quy chuẩn của Bộ TN&MT.

>>>Xem thêm: Hồ sơ đăng ký đất đai lần đầu: Những điều bạn cần biết

Đất hạ tầng kỹ thuật có được xây nhà không?

Không! Người dân hoặc doanh nghiệp không được xây nhà ở, nhà xưởng, công trình riêng trên đất hạ tầng kỹ thuật nếu không đúng mục đích quy hoạch được phê duyệt. Nếu muốn thay đổi mục đích sử dụng đất, bắt buộc phải:

Có văn bản cho phép chuyển mục đích sử dụng đất của cơ quan có thẩm quyền
Thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính (nếu có)
Đảm bảo không vi phạm hành lang kỹ thuật và quy định an toàn công trình

Để hỗ trợ công tác khảo sát, cắm mốc và cập nhật bản đồ chính xác, nhiều đơn vị đo đạc đã trang bị Máy GNSS RTK Hi-Target V200 – dòng máy nhỏ gọn, nhanh bắt tín hiệu và tương thích tốt với các phần mềm bản đồ địa chính, giúp tiết kiệm thời gian và đảm bảo độ tin cậy trong xác minh quy hoạch đất kỹ thuật.

>>>Xem thêm: Quy định về lưu trữ hồ sơ đất đai mới nhất hiện nay

Cách xác định thửa đất có thuộc hạ tầng kỹ thuật hay không?

Kiểm tra trực tiếp tại UBND hoặc Văn phòng Đăng ký đất đai

Đây là cách truyền thống nhưng đáng tin cậy nhất để xác định thông tin quy hoạch và mục đích sử dụng của một thửa đất. Người dân có thể mang theo giấy tờ liên quan đến thửa đất (sổ đỏ, bản trích lục, sơ đồ vị trí…) đến UBND hoặc Văn phòng Đăng ký đất đai cấp huyện để đề nghị kiểm tra thông tin quy hoạch.

Tại đây, cán bộ chuyên môn sẽ tra cứu bản đồ quy hoạch sử dụng đất đã được phê duyệt, đối chiếu vị trí thực tế và xác nhận xem thửa đất có nằm trong vùng quy hoạch hạ tầng kỹ thuật hay không.

Tra cứu trên cổng thông tin quy hoạch đô thị trực tuyến

Hiện nay, nhiều tỉnh/thành phố lớn như Hà Nội, Đà Nẵng, TP.HCM, Bình Dương… đã xây dựng hệ thống tra cứu bản đồ quy hoạch online. Người dùng chỉ cần truy cập cổng thông tin điện tử quy hoạch của địa phương, nhập tọa độ, số tờ, số thửa hoặc địa chỉ cụ thể để biết mục đích sử dụng đất hiện tại và theo quy hoạch.

Tuy nhiên, không phải tất cả địa phương đều có hệ thống này, và thông tin hiển thị thường mang tính chất tham khảo, chưa đủ căn cứ pháp lý để xác nhận chính thức.

Xem bản đồ địa chính: Ký hiệu HTKT

Trên bản đồ địa chính hoặc bản đồ quy hoạch sử dụng đất của địa phương, đất hạ tầng kỹ thuật thường được ký hiệu là HTKT. Bản đồ này có thể tra tại:

Văn phòng Đăng ký đất đai
Trung tâm Phát triển quỹ đất
Hồ sơ kỹ thuật của dự án (nếu là đất trong khu đô thị/khu công nghiệp)

Ngoài ra, trong bản đồ tổng thể hoặc quy hoạch chi tiết 1/500 – 1/2000, thửa đất có ký hiệu HTKT thường được tô bằng màu sắc đặc trưng (tùy theo quy định của từng địa phương) như xanh nhạt, tím hoặc xám kỹ thuật.

Nhờ đơn vị đo đạc – pháp lý chuyên nghiệp kiểm tra

Đối với những trường hợp:

Thửa đất có vị trí gần ranh giới đường giao thông, hành lang điện cao thế, kênh thoát nước hoặc trạm kỹ thuật
Cần kiểm tra để lập hồ sơ chuyển đổi mục đích sử dụng đất, xin cấp phép xây dựng hoặc chia tách thửa
Đất nằm trong dự án có quy hoạch chồng lấn hoặc thay đổi qua các năm

Tốt nhất bạn nên liên hệ các đơn vị đo đạc bản đồ, văn phòng luật sư hoặc công ty tư vấn bất động sản có chuyên môn, để họ hỗ trợ xác minh ranh giới, hành lang an toàn và mục đích sử dụng đất một cách chính xác. Điều này giúp tránh rủi ro pháp lý trong tương lai, nhất là khi thực hiện các giao dịch mua bán hoặc đầu tư dài hạn.

Đất hạ tầng kỹ thuật trong các dự án khu đô thị

Trong các khu đô thị mới, khu công nghiệp, khu dân cư, đất hạ tầng kỹ thuật chiếm một phần không nhỏ để phục vụ:

Trạm điện, hố ga, hệ thống thoát nước ngầm
Các tuyến cáp, dây dẫn kỹ thuật, hành lang bảo trì
Các công trình công cộng như xử lý nước, rác, năng lượng

Đây là quỹ đất không thể tách sổ đỏ riêng, thường thuộc cơ sở hạ tầng chung của dự án, do chủ đầu tư hoặc đơn vị vận hành đô thị quản lý.

Hiểu rõ đất hạ tầng kỹ thuật là gì giúp người dân, nhà đầu tư và doanh nghiệp tránh vi phạm trong sử dụng đất, đồng thời đảm bảo sự tuân thủ quy định pháp luật về quy hoạch và xây dựng. Nếu bạn đang cần xác định thửa đất có thuộc diện hạ tầng kỹ thuật hay không, hoặc cần đo đạc – tư vấn pháp lý đất đai, hãy liên hệ đơn vị chuyên môn để được hỗ trợ chính xác, kịp thời.