Lập bình đồ dưới nước bằng phương pháp RTK – Giải pháp hiệu quả cho khảo sát thuỷ văn

Trong công tác khảo sát địa hình thủy văn, việc lập bình đồ dưới nước bằng phương pháp RTK đang trở thành xu hướng phổ biến nhờ khả năng đo nhanh, chính xác và linh hoạt ở các khu vực ngập nước, sông suối, hồ chứa hoặc vùng ven biển. Công nghệ này sử dụng máy GNSS RTK để định vị chính xác theo thời gian thực, giúp xác định tọa độ mặt nước hoặc đáy nước với độ chính xác cao mà không cần đặt mốc cố định như phương pháp truyền thống.

Phương pháp RTK là gì? Ứng dụng trong khảo sát dưới nước

RTK là một kỹ thuật định vị vệ tinh sử dụng dữ liệu hiệu chỉnh từ trạm gốc (Base) để cải thiện độ chính xác định vị cho trạm di động (Rover) trong thời gian thực. Khi ứng dụng trong khảo sát dưới nước, RTK giúp xác định chính xác tọa độ điểm đo mà không bị ảnh hưởng bởi sai số quỹ đạo, tín hiệu vệ tinh hay thời tiết.

Trong thực tế, trạm Rover thường được gắn với thiết bị đo sâu hồi âm trên thuyền hoặc cano. Khi di chuyển trên mặt nước, thiết bị sẽ thu thập dữ liệu độ sâu và tọa độ mặt nước cùng lúc, từ đó tạo thành bình đồ đáy nước một cách nhanh chóng. Việc sử dụng các dòng máy GNSS RTK hiện đại như Máy GNSS RTK Hi-Target V200 giúp kỹ sư khảo sát tiết kiệm đáng kể thời gian đo, đồng thời đảm bảo độ tin cậy của dữ liệu.

>> Xem thêm: Vẽ bình đồ bằng phần mềm DPsurvey: Hướng dẫn chi tiết

Quy trình lập bình đồ dưới nước bằng phương pháp RTK

Bước 1: Lập kế hoạch khảo sát chi tiết

Công tác chuẩn bị là yếu tố then chốt để đảm bảo việc lập bình đồ dưới nước diễn ra suôn sẻ. Đầu tiên, cần xác định rõ phạm vi khảo sát, tiến độ thi công, bố trí nhân lực, phương tiện di chuyển và nơi ăn ở cho đội ngũ kỹ thuật. Đồng thời, các thiết bị phục vụ khảo sát như máy định vị GNSS RTK, máy đo sâu hồi âm, máy tính điều khiển, phần mềm chuyên dụng và các phụ kiện đi kèm cần được kiểm tra kỹ càng.

Ở bước này, việc sử dụng Hi-Target V500 với khả năng đo nghiêng tự động giúp tiết kiệm thời gian căn chỉnh thiết bị. Máy cũng hỗ trợ định vị ổn định trên sông nước nhờ công nghệ thu đa băng tần mạnh mẽ, rất phù hợp cho những chuyến khảo sát dài ngày.

Bước 2: Thu thập tài liệu nền

Trước khi đo đạc, cần thu thập các dữ liệu trắc địa liên quan bao gồm: bản đồ địa hình, bản đồ hải đồ khu vực đo, thông tin mốc tọa độ và cao độ, dữ liệu khí tượng thủy văn, tình trạng dân cư, giao thông vùng ven. Những tài liệu này sẽ giúp xây dựng phương án đo sát thực tế, đồng thời xác định khu vực cần thiết lập lại hệ thống mốc nếu chưa có.

Khi kết hợp với Satlab SL7, người khảo sát có thể dễ dàng cập nhật thông tin nền thông qua bản đồ số và hệ thống kết nối GNSS mạnh mẽ, giúp định vị chính xác vị trí mốc và rút ngắn thời gian khảo sát sơ bộ.

Bước 3: Khảo sát hiện trường

Khảo sát thực địa nhằm xác định các yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động đo đạc, bao gồm: chế độ sóng, dòng chảy, chướng ngại vật dưới nước, nơi neo đậu phương tiện và vị trí cung cấp nhiên liệu. Nếu khu vực khảo sát chưa có mốc tọa độ – cao độ, cần tiến hành thiết lập hệ thống mốc chuẩn mới để phục vụ cho các bước tiếp theo.

Bước 4: Thiết kế kỹ thuật đo sâu

Giai đoạn này đóng vai trò như “bản vẽ thi công” của công tác lập bình đồ. Dựa trên yêu cầu kỹ thuật, cần tính toán các nguồn sai số có thể phát sinh: sai số ngẫu nhiên từ thiết bị, ảnh hưởng thủy triều, sai lệch mực nước, sai số hệ quy chiếu, v.v.

Cần lựa chọn mô hình ellipsoid (thường dùng WGS-84 hoặc chuyển đổi sang VN-2000), thiết kế tuyến đo chính và các tuyến đo kiểm tra. Đồng thời, xác định khoảng cách tối ưu từ trạm Base đến Rover (không vượt quá 20km để đảm bảo độ chính xác RTK).

Bước 5: Tiến hành đo sâu thực địa

Sau khi chuẩn bị đầy đủ nhân lực, thiết bị và phương tiện, quá trình đo sâu chính thức được triển khai. Lắp đặt trạm Base tại vị trí mốc khống chế, trạm đo mực nước được bố trí song song để giám sát triều. Các thiết bị đo được cố định trên cano khảo sát, đồng thời kiểm tra độ chính xác của máy đo sâu và thiết bị GNSS trước khi thực hiện đo chính thức.

Bước 6: Xử lý số liệu và lập báo cáo

Sau khi hoàn tất đo sâu, dữ liệu sẽ được xuất từ thiết bị sang phần mềm chuyên dụng để tiến hành xử lý. Các bước bao gồm: hiệu chỉnh dữ liệu độ sâu, loại bỏ điểm nhiễu, dựng mô hình địa hình đáy nước, vẽ tuyến và thể hiện đường đồng mức hoặc mô hình 3D.

Kết quả cuối cùng là sản phẩm bình đồ đáy nước có độ chính xác cao, thể hiện rõ độ sâu theo mã màu hoặc cao độ từng điểm đo. Báo cáo khảo sát đi kèm sẽ bao gồm phương án đo, bảng dữ liệu gốc, sơ đồ tuyến và biểu đồ mực nước đo được.

Bước 7: Đánh giá chất lượng sản phẩm

Trước khi bàn giao, sản phẩm bình đồ cần được kiểm tra nghiêm ngặt về chất lượng. Việc này bao gồm so sánh kết quả đo thực tế với dữ liệu đo kiểm tra tuyến, kiểm nghiệm hồ sơ thiết bị và biên bản kiểm tra thực địa. Băng đo sâu và kết quả đo từ máy định vị sẽ được đối chiếu với mô hình địa hình để xác nhận tính chính xác của bản đồ độ sâu.

Bước 8: Nghiệm thu kỹ thuật

Cuối cùng, toàn bộ hồ sơ khảo sát, bản vẽ bình đồ và báo cáo kỹ thuật được lập biên bản nghiệm thu với các bên liên quan. Biên bản sẽ nêu rõ khối lượng hoàn thành, chất lượng sản phẩm, các đề xuất điều chỉnh nếu có và xác nhận bàn giao.

>Xem thêm: Hướng dẫn sử dụng phần mềm Dpsurvey chi tiết và dễ hiểu cho người mới bắt đầu

Các dòng máy GNSS RTK nổi bật hỗ trợ lập bình đồ dưới nước

Khi lập bình đồ dưới nước bằng phương pháp RTK, lựa chọn đúng thiết bị GNSS là yếu tố then chốt để đảm bảo chất lượng dữ liệu và hiệu quả công việc. Dưới đây là những model máy GNSS RTK nổi bật được đánh giá cao về độ chính xác, khả năng kết nối ổn định và thích ứng tốt với điều kiện thủy văn:

Máy GNSS RTK Hi-Target V200

Hi-Target V200 là thiết bị RTK nhỏ gọn, đa năng và mạnh mẽ, hỗ trợ đo nghiêng IMU tới 60°, tích hợp radio nội và kết nối 4G LTE. Thiết bị có thể dễ dàng kết hợp với hệ thống đo sâu và hoạt động ổn định trong điều kiện thủy văn khó đoán. V200 đặc biệt phù hợp cho các dự án quy mô vừa và lớn, cần độ chính xác cao và thời gian thi công ngắn.

Máy GNSS RTK Satlab Eyr

Satlab Eyr đến từ Thụy Điển là một trong những dòng máy GNSS RTK tiên tiến, được trang bị chip thu GNSS hiệu suất cao cùng công nghệ chống nước IP68. Thiết bị hỗ trợ tốt cả sóng UHF và 4G, mang lại khả năng kết nối linh hoạt khi đo đạc ngoài thực địa. Satlab Eyr thích hợp cho các dự án đo ven sông, đo đáy hồ hoặc khu vực gần biển nhờ tính bền bỉ và chính xác.

Máy GNSS RTK Hi-Target V500

Hi-Target V500 là lựa chọn lý tưởng cho các dự án khảo sát địa hình thủy văn quy mô vừa và lớn. Với công nghệ IMU thế hệ mới, V500 cho phép đo nghiêng lên đến 60 độ mà không cần hiệu chỉnh, giúp người dùng dễ dàng đo đạc trong điều kiện địa hình khó tiếp cận. 

Máy GNSS RTK Hi-Target VRTK

Máy GNGSS RTK Hi-Target VRTK là dòng GNSS RTK cao cấp tích hợp máy tính bảng Android chuyên dụng của Hi-Target, mang đến giải pháp đo đạc “tất cả trong một” cho khảo sát dưới nước. Thiết bị có khả năng hoạt động độc lập mà không cần thêm bộ điều khiển rời, giúp giảm thiểu thiết bị mang theo khi khảo sát trên sông hồ. 

>> Xem thêm: Dịch vụ cho thuê thiết bị đo đạc tại Việt Thanh Group

Việc lập bình đồ dưới nước bằng phương pháp RTK không thể thiếu sự hỗ trợ từ các thiết bị GNSS RTK hiện đại và phù hợp với điều kiện thủy văn đặc thù. Các dòng máy như Satlab SL7, Hi-Target V500 và Hi-Target VRTK đều là lựa chọn ưu việt, mang đến khả năng đo chính xác, kết nối ổn định và dễ dàng tích hợp với hệ thống đo sâu. Tùy thuộc vào quy mô dự án và địa hình khu vực khảo sát, người dùng có thể linh hoạt lựa chọn model phù hợp để tối ưu chi phí và hiệu quả đo đạc.