Vai trò của khảo sát thủy đạc trong quản lý tài nguyên nước

Trong việc quản lý và sử dụng nguồn tài nguyên nước hợp lý thì việc khảo sát thủy đạc đóng vai trò rất quan trọng. Cùng Việt Thanh Group tìm hiểu chi tiết về vai trò của khảo sát thủy đạc cũng như ứng dụng các thiết bị thủy văn trong quản lý hiệu quả nguồn tài nguyên nước.

Điểm danh những vai trò của khảo sát thủy đạc trong quản lý nguồn tài nguyên nước

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng phức tạp như hiện nay và nhu cầu sử dụng nước sạch ngày càng gia tăng thì khảo sát thủy đạ đã góp phần không không nhỏ vào công tác quản lý và sử dụng hiệu quả nguồn tài nguyên nước. Dưới đây là những vai trò của khảo sát thủy đạc cụ thể:

Đánh giá nguồn tài nguyên nước và sự phân bổ

Vai trò của khảo sát thủy đạc đầu tiên phải nhắc đến là xác định và đánh giá chính xác nguồn tài nguyên nước hiện có dựa trên:

Xác định hình thái lòng sông, hồ, hồ chứa: Ứng dụng máy đo sâu Hi-Target HD MAX II để đo sâu, khảo sát bề mặt đáy, xây dựng bản đồ địa hình đáy, từ đó tính toán chi tiết được dung tích chứa nước thực tế của các lòng sông, lòng hồ, hồ chứa, sông ngòi…
Đo đạc mặt cắt ngang sông: Công tác này giúp xác định chính xác khả năng chứa nước và thoát lũ của sông.
Theo dõi quá trình bồi lắng hoặc xói lở: Thông qua việc khảo sát thủy đạc giúp chúng ta theo dõi được sự thay đổi dung tích trữ nước theo thời gian do bồi lắng hoặc xói lở. Từ đó đưa ra những đánh giá có liên quan đến tuổi thọ công trình thủy lợi và khả năng cấp nước.

Đánh giá chất lượng của nước

Thông qua quá trình khảo sát thủy đạc giúp đánh giá được chất lượng nước cũng như khả năng cung cấp nước thông qua việc:

Thu thập mẫu nước ở những độ sâu nhất định: Bằng việc thu thập mẫu nước ở nhiều độ sâu sẽ tiến hành phân tích các chỉ số liên quan đến hóa học, sinh học để xác định những chất có trong nước, từ đó đánh giá chất lượng nước và các nguồn có thể gây ô nhiễm.
Thu thập các thông số thủy lý: Việc khảo sát thủy đạc mà giúp chúng ta thu thập được các thông số cụ thể liên quan đến nhiệt độ nước, độ pH, nồng độ oxy hòa tan, độ mặn, độ đục…

Hỗ trợ quản lý và vận hành các công trình thủy lợi

Một vai trò của khảo sát thủy đạc nữa đó là hỗ trợ quản lý và vận hành các công trình thủy lợi hiệu quả thông qua các hoạt động:

Khảo sát nhằm phục vụ thiết kế và xây dựng: Khảo sát thủy đạc nhằm cung cấp dữ liệu liên quan đến địa chất, địa hình đáy sông hồ từ đó lên được những bản thiết kế đập, kênh mương, cảng… đảm bảo an toàn và chất lượng.
Xác định tính an toàn của hồ chứa: Thực hiện các công việc khảo sát thủy đạc để kiểm tra được tính ổn định và an toàn của các công trình thủy lợi, phát hiện sớm những bất thường để có biện pháp ứng phó, khắc phục kịp thời.
Tối ưu hóa dòng chảy hồ chứa: Dựa trên thông tin về dung tích lòng chứa và dòng chảy sẽ có kế hoạch điều tiết nước nhằm phục vụ tưới tiêu, phát điện, cấp nước sinh hoạt và kiểm soát lũ.

Ứng dụng trong nghiên cứu thủy văn

Vai trò của khảo sát thủy đạc còn được ứng dụng rộng rãi trong nghiên cứu thủy văn và thủy đạc. Cụ thể như:

Khảo sát lưu lượng dòng chảy: Việc khảo sát thủy đạc sẽ giúp xác định cụ thể lượng nước chảy qua một mặt cắt sông trong một đơn vị thời gian cụ thể. Vai trò của khảo sát thủy đạc này rất quan trọng với kế hoạch quản lý, phân bổ tài nguyên nước và cảnh báo lũ.
Nghiên cứu dòng chảy: Thông qua những yếu tố thu thập được từ khảo sát sẽ giúp các nhà quản lý hiểu rõ quy luật biến đổi dòng chảy theo từng mùa, từng giai đoạn cụ thể.
Mô hình hóa dòng chảy và chất lượng nước: Dữ liệu khảo sát là đầu vào quan trọng cho các mô hình toán học dự báo về tài nguyên nước.

Vai trò của khảo sát thủy đạc trong ứng phó thiên tai và biến đổi khí hậu

Bằng việc thu thập dữ liệu thông qua hoạt động khảo sát thủy đạc giúp chúng ta đánh giá được các nguy cơ có thể xảy ra lũ lụt, lũ quét cũng như diễn biến của hiện tượng nhiễm mặn, triều cường… để có những biện pháp ứng phó phù hợp, tránh những thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản.

Góp phần bảo vệ hệ sinh thái dưới nước và môi trường sống

Thông qua những kết quả thu được từ hoạt động khảo sát thủy đạc sẽ giúp đưa ra được những đánh giá khách quan về ảnh hưởng của các công trình xây dựng với môi trường nước cũng như hệ sinh thái dưới nước. Đây là những tiền đề để đưa ra được những chính sách bảo tồn đa dạng sinh học thủy sinh dựa trên đặc điểm của từng môi trường nước nhất định.

>>Xem thêm: Xử lý số liệu đo sâu: Bước quan trọng trong khảo sát thủy văn chính xác

Tổng hợp một số thiết bị khảo sát thủy đạc thông dụng hiện nay

Để việc khảo sát thủy đạc diễn ra thuận lợi, không gặp sai số làm ảnh hưởng đến các kế hoạch thì việc áp dụng những thiết bị đo đạc hiện đại là rất cần thiết.

Thiết bị thủy văn

Thiết bị thủy văn dùng để đo độ sâu của nước ở những vị trí hoặc khu vực nhất định bằng cách phát sóng âm xuống đáy và thu nhận tín hiệu phản xạ. Những thiết bị thủy văn được ứng dụng nhiều như:

Đo sâu đơn tia: Dùng để đo độ sâu tại một điểm cố định bên dưới đầu dò, tạo ra mặt cắt dọc theo tuyến khảo sát. Thường sử dụng để đo mặt cắt ngang sông, xác định độ sâu luồng lạch.
Máy đo sâu Hi-Target HD Lite: Khi thực hiện sẽ tạo ra một chùm tia âm thanh có độ phủ rộng để thu thập thông tin. Từ đó tạo ra bản đồ địa hình đáy 3D chi tiết. Thiết bị này được sử dụng để tính toán dung tích hồ chứa, nghiên cứu hình thái lòng sông, tìm hiểu hệ sinh vật dưới nước,…

Hệ thống thiết bị định bị GNSS RTK

Thiết bị định vị GPS 2 tần số cụ thể là máy GNSS RTK Hi-Target V500 làm nhiệm vụ xác định vị trí chính xác (kinh độ, vĩ độ, cao độ) của địa điểm cần khảo sát. Đặc biệt khi kết hợp với những thiết bị đo sâu đa tia sẽ giúp định vị được chính xác vị trí các điểm cần đo, hỗ trợ xây dựng bản đồ thủy đạc chi tiết.

Thiết bị dùng để đo dòng chảy

Sử dụng các thiết bị này để xác định được cụ thể hướng cũng như vận tốc của dòng chảy ở những thời điểm nhất định.

Một số thiết bị thường được dùng như máy đo tốc độ dòng chảy cơ học dùng chân vịt hoặc cánh quạt để đo vận tốc dòng chảy tại một điểm cụ thể. Hoặc máy đo dòng chảy Doppler tán xạ ngược có thể đo vận tốc dòng chảy ở nhiều lớp nước khác nhau dựa trên việc phân tích sự dịch chuyển của tần số sóng âm trong nước.

Thiết bị đo chỉ số trong nước

Sử dụng thiết bị này trong khảo sát thủy đạc để đo các thông số liên quan đến hóa học hoặc vật lý trong nước như nhiệt độ, độ pH, độ mặn, lượng oxy hòa tan, độ đục… Khi có được những chỉ số này sẽ giúp các nhà nghiên cứu đánh giá được chất lượng nước, phát hiện nguồn gây ô nhiễm và có biện pháp ứng phó kịp thời.

Ứng dụng xử lý dữ liệu thủy đạc

Những dữ liệu thu thập được trong quá trình thủy đạc từ các thiết bị khảo sát sẽ được phân tích, xử lý, hiển thị và quản lý một cách khoa học, dễ dàng tìm kiếm khi cần tạo ra bản đồ mô hình đáy, tính toán dung tích nước trong hồ chứa, phân tích những xu hướng thay đổi có thể diễn ra trong tương lai…

>>Xem thêm: Top máy đo sâu phổ biến trong khảo sát thủy đạc: Giải pháp ưu việt từ máy đo sâu Hi-target

Như vậy có thể khẳng định rằng vai trò của khảo sát thủy đạc là rất quan trọng trong quản lý nguồn tài nguyên nước, từ đó có được quyết định khai thác, sử dụng hiệu quả, luôn chủ động ứng phó được với những khó khăn, thách thức trong tương lai. Nếu bạn đọc quan tâm đến các thiết bị thủy văn hoặc dịch vụ đo sâu hồi âm hay liên hệ Việt Thanh qua hotline 0349.318.789 để được tư vấn nhé.