Quy trình thành lập bản đồ biển chi tiết và những lưu ý

Trong công tác quản lý, khai thác và sử dụng nguồn tài nguyên biển của một quốc gia thì quy trình thành lập bản đồ biển đóng vai trò rất quan trọng. Cùng Việt Thanh Group tìm hiểu chi tiết về quy trình thành lập bản đồ biển cũng như những lưu ý khi thực hiện để có thể áp dụng hiệu quả nhé.

Tại sao cần thành lập bản đồ biển

Việc thiết lập quy trình thành lập bản đồ biển mang lại nhiều lợi ích quan trọng cho việc phát triển bền vững tại các khu vực ven biển.

Xác định chính xác ranh giới và diện tích vùng biển: Thiết lập quy trình thành lập bản đồ biển là một trong những cách giúp xác định ranh giới và diện tích của từng vùng biển. Đó là cơ sở để phân chia các khu vực chức năng như nuôi trồng thủy sản, khai thác khoáng sản và bảo tồn thiên nhiên. Cũng chính nhờ sự phân chia cụ thể và chi tiết này tạo điều kiện thuận lợi cho việc quản lý, giám sát và bảo vệ tài nguyên biển một cách hiệu quả.
Hỗ trợ trong việc quy hoạch không gian biển: Bằng cách phân tích bối cảnh tự nhiên và xã hội để lấy dữ liệu thiết lập bản đồ biển, khi xây dựng được quy trình thành lập bản đồ biển các nhà quản lý có thể đưa ra những quyết định đúng đắn về việc phát triển kinh tế biển và đảm bảo an ninh hàng hải.
Nâng cao nhận thức cộng đồng về vai trò của các vùng biển và đại dương: Việc thiết lập bản đồ biển sẽ giúp người dân hiểu rõ giá trị và tầm quan trọng của biển đảo. Từ đó họ sẽ có ý thức bảo vệ, khai thác và sử dụng chúng một cách hợp lý hơn.

Có thể khẳng định rằng, việc thiết lập quy trình thành lập bản đồ biển không chỉ là nhiệm vụ mang tính thời sự mà còn là yêu cầu cấp bách giúp các quốc gia phát triển bền vững và bảo vệ tài nguyên biển quý giá cho các thế hệ tương lai.

Quy trình 4 bước thành lập bản đồ biển

Xây dựng bản đồ biển là công việc quan trọng, vì vậy cần đòi hỏi sự chính xác, chỉn chu trong từng giai đoạn. Dưới đây là 4 bước quan trọng trong quy trình thành lập bản đồ biển:

Bước 1: Chuẩn bị dụng cụ khảo sát, thiết kế kỹ thuật, lắp đặt và hiệu chỉnh

Trước khi tiến hành quy trình thành lập bản đồ biển thì việc đầu tiên là đồng bộ máy móc, thiết bị sử dụng trong quá trình khảo sát và thành lập bản đồ. Máy móc cần chuẩn bị chủ yếu là hệ thống đo sâu bao gồm máy đo sâu đa tia Hi-Target HD MAX II, phải đáp ứng được yêu cầu về độ chính xác theo tỉ lệ bản đồ, được kiểm nghiệm và hiệu chỉnh cẩn thận. Các tài liệu, chứng nhận kiểm nghiệm phải được lưu trữ để đối chứng khi cần thiết.

Trước khi bắt đầu khảo sát thì phải có thao tác thu thập dữ liệu và thiết kế kỹ thuật hoàn chỉnh cho khu vực cần thiết lập bản đồ biển.

Chỉ tiến hành thi công, đo đạc khi có kết quả kiểm nghiệm đạt tiêu chuẩn an toàn cao, theo đúng thiết kế kỹ thuật ban đầu và được phê duyệt bởi ác cấp có thẩm quyền..

Bước 2: Tiến hành khảo sát, đo đạc và xử lý số liệu

Thu thập dữ liệu

Trước khi bắt đầu khảo sát, các tham số liên quan đến cấu hình và hiệu chuẩn cho tàu đo cần phải được kiểm tra cẩn thận.
Trong quá trình thu thập dữ liệu cần phải được giám sát trực tuyến để phát hiện, xử lý và khắc phục kịp thời lỗi có thể xảy ra.
Đo mặt cắt tốc độ âm tại khu vực khảo sát và nhập vào hệ thống trước khi tiến hành đo đạc.
Tốc độ của tàu đo phải đúng với bản thiết kế ban đầu. Trong quá trình tàu quy cần phải đảm bảo được tốc độ làm sao cho các bộ cảm biến sóng luôn trong trạng thái ổn định trước khi bắt đầu vào đường đo mới.
Để đảm bảo phù hợp với thực tế cũng như đảm bảo cho tỉ lệ bản đồ sau khi hoàn thiện thì các tuyến chạy khi thiết kế sẽ được phép thay đổi.
Trong quá trình khảo sát, đo đạc, người đo phải chú ý đến các số liệu thu thập được như đo sâu, đo sóng, tín hiệu GPS… Nếu trong trường hợp có sự cố, cần xử lý ngay thì phải sử dụng những phần mềm được hỗ trợ tính năng nội suy thủy triều, vận tốc âm để cải chính.
Dữ liệu phải được ghi chép đầy đủ, chi tiết trong suốt quá trình khảo sát. Cần sao lưu dữ liệu sau khi thu thập được. Nếu phát hiện các vùng dữ liệu bị thiếu thì cần tiến hành đo bổ sung ngay. Đặc biệt trong nhật lý khảo sát, người thực hiện phải chi chép đầy đủ các thông tin ở mỗi đường đo như tên đường, hướng chạy, thời gian bắt đầu, thời gian kết thúc, vận tốc tàu…

Tiến hành xử lý dữ liệu

Sau khi đã thu thập được dữ liệu chính xác, thao tác tiếp theo là tiến hành xử lý dữ liệu bao gồm các thao tác sau:

Chuyển các số liệu quan trắc được về quy chiếu độ cao theo quy định để xử lý số liệu thủy triều.
Xử lý số liệu định vị cho các điểm đo sâu phải đo nhiều lần.
Sau đó, đưa toàn bộ các số liệu đã thu thập được vào phần mềm xử lý đã được chuẩn bị từ trước, kiểm tra tính đồng nhất, đồng bộ về thời gian của các số liệu.

Lưu ý:

Với những giá trị sóng không có dạng hình sin và không có chu kỳ đều đặn thì cần phải xem xét cẩn thận.
Việc áp dụng một số mặt cắt tốc độ âm thanh sẽ tùy thuộc vào phần mềm xử lý số liệu.
Chú ý phân tích kỹ lưỡng dữ liệu độ sâu để tìm ra những chênh lệch về độ sâu đang tồn tại. Trong quá trình biên tập cần phải loại bỏ những điểm các độ sâu đột biến để tránh làm mất dữ liệu đối với các địa vật đặc biệt dưới đáy biển.
Cần thay đổi phương pháp hiệu chỉnh tốc độ âm hoặc đổi sang một mặt cắt tốc độ âm khác để hạn chế tối đa sai số.
Dữ liệu sau khi được xử lý phải chuyển về dạng X, Y, H sao cho tương thích nhất với phần mềm biên tập bản đồ.

Bước 3. Xây dựng và biên tập bản đồ biển

Việc xây dựng bản đồ biển hiện nay phải được tiến hành theo các quy định hiện hành với những tỷ lệ nhất định.

Đối với công tác đo đạc, thành lập bản đồ địa hình đáy biển cho các dự án được lập trên cơ sở của Quy định kỹ thuật thành lập bản đồ địa hình đáy biển tỷ lệ 1:50.000 và Định mức kinh tế – kỹ thuật đo đạc bản đồ, thì phải đảm bảo được khoảng cách giữa các tuyến số liệu đo đạc 1cm trên bản đồ (100m cho tỷ lệ 1:10.000, 500 m với tỷ lệ 1:50.000).

Ngoài ra, những dự án có yêu cầu khảo sát đặc biệt thì việc thành lập bản đồ đáy biển phải được thực hiện bằng máy đo sâu hồi âm đa tia.

Những vùng biển có tầm quan trọng đặc biệt trong công tác hàng hải thì đo sâu hồi âm phải đảm bảo có thể phát hiện được hết những vật thể có thể gây nguy hiểm cho tàu thuyền.

Sau khi đã chuyển số liệu địa hình về dạng X, Y, H và có đầy đủ các thông tin về tính chất tầng đáy, thì tiến hành xây dựng bản đồ đáy biển theo quy định của pháp luật hiện hành.

Bước 4: Kiểm tra, nghiệm thu và bàn giao bản đồ biển

Trong quá trình thực hiện khảo sát, đo đạc địa hình đáy biển bằng máy đo sâu hồi âm, cần sử dụng các đường đo cắt để kiểm tra đánh giá kết quả đo đạc, phát hiện sớm các sai lệch trong quá trình khảo sát. Những dữ liệu đo sâu, đo kiểm tra sau khi được xử lý, độ sai lệch không vượt quá 5%.

Bản đồ đáy biển sau khi hoàn thành được kiểm tra, nghiệm thu bởi những đơn vị có thẩm quyền theo Hướng dẫn kiểm tra, thẩm định nghiệm thu công trình, sản phẩm đo đạc và bản đồ ban hành kèm theo Thông tư số 02/2007/TT-BTNMT ngày 12 tháng 02 năm 2007 của Bộ Tài nguyên và Môi trường.

>> Xem thêm: Đo sâu địa hình đáy biển: Giải pháp khảo sát thủy văn chính xác với máy đo sâu

Lưu ý khi thiết lập quy trình thành lập bản đồ biển

Quy trình thành lập bản đồ biển đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường và đảm bảo an ninh hàng hải. Để đảm bảo thiết lập bản đồ biển chính xác, truyền tải được hết các thông tin thì khi thiết lập quy trình thành lập bản đồ biển cần lưu ý các vấn đề sau:

Xác định chính xác mục tiêu và phạm vi của bản đồ biển: Đây là lưu ý rất quan trọng trong khi thiết lập quy trình thành lập bản đồ biển. Chúng ta cần có những thông tin rõ ràng về địa lý, yếu tố văn hóa và môi trường mà bản đồ sẽ hiển thị.
Chọn phương pháp thu thập dữ liệu phù hợp: Việc lựa chọn công nghệ và phương pháp thu thập dữ liệu phù hợp cũng là một yếu tố then chốt. Các công nghệ hiện đại như LiDAR, cảm biến vệ tinh hay GPS, công nghệ GNSS với thiết bị GNSS RTK Hi-Target V200 có thể cung cấp dữ liệu chính xác và phong phú, đảm bảo bản đồ biển sau khi được thiết lập đáp ứng tối đa nhu cầu của người dùng.
Đảm bảo dữ liệu chính xác: Dữ liệu được sử dụng trong quy trình thành lập bản đồ biển cần được kiểm tra độ chính xác và tính đầy đủ, tránh sai sót có thể dẫn đến hiểu nhầm trong việc sử dụng bản đồ.
Cập nhật bản đồ thường xuyên: Đáy biển có thể thay đổi theo thời gian do tác động của sóng, dòng chảy, hay các hoạt động con người. Vì vậy, bản đồ đáy biển cần được cập nhật định kỳ để phản ánh các thay đổi này. Việc duy trì và cập nhật bản đồ giúp đảm bảo tính chính xác và hữu ích của nó trong các ứng dụng lâu dài.

>> Xem thêm: Quy trình lập bản đồ đáy biển: Hướng dẫn chi tiết, dễ hiểu

Có thể nói quy trình thành lập bản đồ biển đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng từ bước chuẩn bị cho đến giai đoạn công bố sản phẩm. Sự chính xác và minh bạch trong từng bước sẽ đảm bảo hiệu quả sử dụng bản đồ trong quản lý và bảo vệ tài nguyên biển. Để có thêm những thông tin chi tiết liên quan đến hệ thống đo sâu đa tia hoặc thiết bị thủy văn, mời bạn đọc liên hệ với Việt Thanh qua hotline: 0349.318.789 để được tư vấn nhé.

>> Xem thêm: Dịch vụ đo sâu hồi âm tại Việt Thanh Group