Bản đồ UTM là gì? Tìm hiểu về bản đồ UTM chi tiết

Bản đồ UTM là một loại bản đồ sử dụng hệ tọa độ UTM (Universal Transverse Mercator), được phát triển để cung cấp một hệ thống tọa độ chuẩn xác và dễ sử dụng cho việc xác định vị trí trên bề mặt Trái Đất. Hệ tọa độ UTM chia Trái Đất thành 60 múi dọc, mỗi múi có chiều rộng 6 độ kinh tuyến. Điều này giúp bản đồ UTM trở thành công cụ hữu ích trong nhiều lĩnh vực như quân sự, địa chính, xây dựng và khảo sát.

Bản đồ UTM là gì?

Bản đồ UTM (Universal Transverse Mercator) là một hệ thống lưới tọa độ được sử dụng để xác định vị trí trên bề mặt Trái Đất. Hệ thống này được phát triển bởi quân đội Hoa Kỳ vào giữa thế kỷ 20 và đã trở thành một tiêu chuẩn quốc tế cho bản đồ và định vị.

Dưới đây là một số điểm chính về hệ thống UTM:

Chia thành các vùng (Zones): Trái Đất được chia thành 60 vùng dọc (mỗi vùng rộng 6 độ kinh tuyến). Các vùng này được đánh số từ 1 đến 60, bắt đầu từ kinh tuyến 180 độ Tây (kinh tuyến chống chiều Greenwich) và tiến về phía Đông.
Lưới tọa độ: Mỗi vùng UTM lại được chia thành các lưới nhỏ hơn để xác định vị trí chi tiết hơn. Tọa độ UTM được thể hiện dưới dạng tọa độ X (Eastings) và Y (Northings).
- X (Eastings): Tọa độ X được đo từ kinh tuyến trung tâm của mỗi vùng, với giá trị 500,000 mét tại kinh tuyến trung tâm.
- Y (Northings): Tọa độ Y được đo từ xích đạo, với giá trị 0 mét tại xích đạo. Ở bán cầu Bắc, giá trị Y tăng dần khi đi về phía Bắc, còn ở bán cầu Nam, giá trị Y bắt đầu từ 10,000,000 mét tại xích đạo và giảm dần về phía Nam.
Hình chiếu trụ ngang (Transverse Mercator Projection): UTM sử dụng hình chiếu này, trong đó các kinh tuyến và vĩ tuyến được chiếu lên một mặt phẳng hình trụ. Điều này giúp giảm thiểu sai số biến dạng ở khu vực trung tâm của mỗi vùng nhưng có thể tăng lên ở các khu vực rìa của mỗi vùng.

Hệ thống UTM được phát triển vào giữa thế kỷ 20, với sự ra đời của bản đồ UTM đầu tiên vào khoảng những năm 1940. Hệ thống này được quân đội Hoa Kỳ sử dụng rộng rãi trong Chiến tranh Thế giới thứ II và sau đó được chấp nhận và phổ biến trên toàn thế giới. Bản đồ UTM giúp cải thiện độ chính xác và tính đồng nhất của việc xác định vị trí, đặc biệt là trong các khu vực có địa hình phức tạp.

Bản đồ UTM

Ứng dụng của bản đồ UTM

Phép chiếu được sử dụng trong hệ tọa độ VN2000 được gọi là phép chiếu bản đồ UTM. Bản đồ UTM được sử dụng trong nhiều lĩnh vực như quân sự, khảo sát địa chất, xây dựng và các dự án nghiên cứu khoa học (đo bằng máy GPS, máy toàn đạc điện tử,…)

Đo đạc địa chính: Bản đồ UTM được sử dụng để lập bản đồ địa chính, xác định ranh giới đất đai và hỗ trợ các quy hoạch sử dụng đất.
Quân sự: Quân đội sử dụng bản đồ UTM để xác định vị trí chính xác và lập kế hoạch tác chiến, do độ chính xác cao và tính thống nhất trên toàn cầu của hệ thống này.
Nghiên cứu khoa học: Các nhà khoa học sử dụng bản đồ UTM trong các nghiên cứu địa lý, địa chất và môi trường để phân tích và mô phỏng dữ liệu không gian.
Ứng dụng GPS: Hệ thống GPS sử dụng tọa độ UTM để cung cấp vị trí chính xác cho các thiết bị định vị và bản đồ số.

>>> Xem thêm: 10 lý do nên lựa chọn máy GPS RTK cho công tác đo đạc

Cách đọc bản đồ UTM

Để đọc một bản đồ UTM, bạn cần hiểu về hệ thống tọa độ của nó. Mỗi điểm trên bản đồ được xác định bởi một cặp tọa độ gồm kinh độ (Eastings) và vĩ độ (Northings). Múi UTM được đánh số từ 1 đến 60, bắt đầu từ kinh tuyến 180 độ về phía Đông. Điều này giúp người dùng dễ dàng xác định vị trí một cách chính xác.

Bản đồ UTM là một công cụ hữu ích và chính xác trong việc định vị và xác định vị trí trên bề mặt Trái Đất. Với lịch sử phát triển từ năm 1947, hệ tọa độ UTM đã trở thành tiêu chuẩn trong nhiều lĩnh vực, mang lại độ chính xác cao và tính tiện lợi cho người sử dụng. Nếu bạn đang làm việc trong các lĩnh vực yêu cầu sự chính xác về vị trí địa lý, việc hiểu và sử dụng bản đồ UTM là một kỹ năng quan trọng không thể thiếu.

Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về bản đồ UTM là gì, cách đọc và lợi ích của nó. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào, hoặc muốn tìm hiểu sâu hơn về các loại bản đồ thì có thể tham khảo tại Việt Thanh Group (Công ty Cổ phần Tập đoàn Việt Nam).

>>> Bài viết liên quan: Phép chiếu bản đồ là gì? Các phép chiếu hình cơ bản