Bình sai diện tích trong MapInfo: Cách thực hiện dễ dàng

Bình sai diện tích trong MapInfo là một thao tác quan trọng nhằm điều chỉnh sai số diện tích trong các đối tượng vùng (Region) để đảm bảo dữ liệu bản đồ phản ánh đúng thực tế. Đây là kỹ thuật đặc biệt hữu ích khi bạn nhập dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau (như CAD, GPS, số hóa thủ công) và cần đồng bộ hóa diện tích với số liệu thống kê hoặc quy hoạch và công cụ hỗ trợ cho công tác như máy GNSS RTK. Việt Thanh Group sẽ hướng dẫn bạn tìm hiểu về bình sai diện tích trong mapinfo.

Nguyên nhân bình sai diện tích trong mapinfo

Việc phải bình sai diện tích trong MapInfo thường bắt nguồn từ nhiều yếu tố khác nhau, liên quan đến cả quá trình thu thập, xử lý và nhập liệu bản đồ. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến và chi tiết hơn:

Số hóa ranh giới không khép kín hoặc không chuẩn

Một trong những lỗi phổ biến nhất là việc ranh giới vùng được vẽ bằng tay hoặc từ bản scan không khép kín hoàn toàn. Trong MapInfo, để phần mềm tính được diện tích vùng, ranh giới đó phải khép kín tuyệt đối. Chỉ cần một khe hở nhỏ (dù chỉ là vài đơn vị tọa độ) cũng có thể khiến phần mềm không nhận diện được vùng, dẫn đến việc diện tích bị sai hoặc không thể tính toán.

Ngoài ra, ranh giới được vẽ thiếu chính xác hoặc chồng chéo cũng ảnh hưởng đến quá trình tính toán. Những sai số nhỏ trong quá trình số hóa thủ công sẽ dần tích lũy và tạo ra sự khác biệt đáng kể giữa diện tích tính toán được và diện tích thực tế.

Dữ liệu nhập từ CAD, GPS hoặc các thiết bị đo không đồng nhất hệ tọa độ

Việc nhập dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau như file CAD, thiết bị GPS cầm tay hoặc máy đo GNSS hiện đại (như Satlab SL7 hoặc Freyja) có thể gây ra sai số nếu không được chuẩn hóa về cùng hệ quy chiếu tọa độ. Ví dụ, dữ liệu GPS thường dùng WGS84 trong khi bản đồ địa chính lại sử dụng VN2000. Nếu không quy đổi đúng cách, khoảng cách và diện tích tính toán có thể sai lệch từ vài phần trăm đến vài chục phần trăm.

Thêm vào đó, một số thiết bị đo có thể ghi lại tọa độ với độ chính xác cao nhưng khi chuyển vào MapInfo mà không cấu hình hệ tọa độ chuẩn thì kết quả diện tích hiển thị vẫn không chính xác như mong muốn.

Lỗi trong quá trình chuyển đổi đơn vị đo (ha, m², km²)

Sai sót trong việc chuyển đổi đơn vị đo lường là nguyên nhân âm thầm nhưng thường gặp. Người dùng đôi khi không để ý rằng trong MapInfo, diện tích mặc định có thể hiển thị theo đơn vị m², trong khi số liệu gốc lại tính theo ha (hecta) hoặc km². Nếu không quy đổi đúng tỉ lệ (1 ha = 10.000 m², 1 km² = 1.000.000 m²), sẽ dẫn đến sai số nghiêm trọng, đặc biệt trong các báo cáo thống kê hoặc so sánh dữ liệu thực tế.

Không chỉ sai trong việc đọc kết quả, việc nhập số liệu so sánh để bình sai cũng cần phải tuân theo cùng đơn vị đo, nếu không toàn bộ quá trình hiệu chỉnh sẽ không còn ý nghĩa.

Ranh giới bị gãy khúc quá nhiều, xuất hiện các điểm thừa không cần thiết

Khi vẽ vùng bằng công cụ thủ công, hoặc khi chuyển đổi từ file CAD/GIS không tinh gọn, các ranh giới thường bị “gãy khúc” quá nhiều – nghĩa là thay vì vẽ thành một đoạn thẳng hoặc cung tròn, đường biên lại được tạo thành từ hàng trăm đến hàng nghìn điểm nhỏ li ti. Điều này không chỉ khiến file trở nên nặng mà còn khiến phần mềm khó tính toán diện tích một cách chính xác do việc nội suy giữa các điểm bị nhiễu.

Ngoài ra, các điểm thừa này cũng gây ra lỗi hiển thị, làm méo mó ranh giới, và trong một số trường hợp khiến phần mềm không nhận diện được vùng đúng cách. Đây là lý do vì sao thao tác làm mượt ranh giới và lọc điểm dư là bước không thể thiếu trước khi tiến hành bình sai diện tích.

Việc bình sai diện tích trong MapInfo trở nên đặc biệt quan trọng khi sử dụng dữ liệu thu thập từ Máy GNSS RTK Hi-Target V500. Dù máy có độ chính xác cao, nhưng nếu người dùng không đồng bộ hệ tọa độ chuẩn hoặc chuyển đổi dữ liệu sai định dạng khi đưa vào MapInfo, thì sai số vẫn có thể xuất hiện.

>>>Xem thêm: Bình sai lưới mặt bằng phụ thuộc DPSurvey: hướng dẫn chi tiết

Tại sao cần bình sai diện tích trong MapInfo?

Bình sai diện tích là quá trình tự động hoặc bán tự động điều chỉnh diện tích các vùng trên bản đồ sao cho phù hợp với diện tích thực tế đã được xác định trước. Thao tác này giúp loại bỏ sai số nhỏ do quá trình đo đạc, số hóa hoặc chuyển đổi dữ liệu gây ra.

Đảm bảo tính pháp lý của bản đồ: Trong các bản đồ địa chính, sai số diện tích có thể gây tranh chấp hoặc không phù hợp với hồ sơ đất đai.
Đồng bộ dữ liệu giữa bản đồ và sổ liệu quản lý: Đặc biệt trong lĩnh vực quy hoạch, tài nguyên, đo đạc địa chính.
Chuẩn hóa dữ liệu đầu vào cho các hệ thống GIS khác: Tránh lỗi khi xuất dữ liệu sang các phần mềm như ArcGIS, QGIS hoặc phần mềm quản lý đất đai khác.

Dữ liệu đo đạc từ Máy GNSS RTK Hi-Target V200 thường có độ chính xác cao về tọa độ, nhưng khi tích hợp vào MapInfo để phân tích diện tích, đôi khi vẫn xảy ra sai số nếu không được xử lý đúng kỹ thuật. Nguyên nhân có thể đến từ việc số hóa lại vùng đo chưa đúng chuẩn, tồn tại điểm thừa hoặc các đoạn gãy khúc nhỏ gây khó khăn cho phần mềm trong việc tính toán.

>>>Xem thêm: Hướng dẫn bình sai lưới độ cao bằng phần mềm HHmaps 2019

Cách thực hiện bình sai diện tích trong MapInfo

MapInfo không có công cụ “bình sai diện tích” trực tiếp, nhưng bạn có thể thực hiện qua các bước sau:

Bước 1: Chuẩn hóa ranh giới vùng

Sử dụng công cụ Clean để loại bỏ các điểm thừa, làm khép kín vùng.

Bước 2: Kiểm tra diện tích thực tế

Dựa vào dữ liệu từ sổ đỏ, thống kê hoặc kết quả đo đạc để xác định diện tích cần chuẩn hóa.

Bước 3: Dùng lệnh Scale để hiệu chỉnh

Sử dụng lệnh Scale Object theo tỷ lệ phần trăm để điều chỉnh kích thước vùng tương ứng với diện tích thực tế.
Có thể sử dụng thêm công cụ hỗ trợ như MapBasic hoặc phần mềm GIS bổ trợ để bình sai hàng loạt.

Bước 4: Kiểm tra lại kết quả

Sau khi chỉnh sửa, sử dụng chức năng Update Column để kiểm tra lại diện tích mới đã chính xác chưa.

Một số lưu ý khi bình sai diện tích

Sao lưu dữ liệu gốc trước khi thực hiện để tránh mất mát.
Đảm bảo dữ liệu đã quy đổi về cùng hệ tọa độ, cùng đơn vị đo lường.
Không nên dùng bình sai bằng cách kéo chỉnh bằng tay, dễ gây biến dạng vùng và sai lệch ranh giới pháp lý.
Sử dụng bản đồ nền hoặc ảnh vệ tinh để đối chiếu lại sau khi hiệu chỉnh.

Bình sai diện tích trong MapInfo là bước quan trọng để nâng cao độ chính xác dữ liệu bản đồ, đặc biệt trong các lĩnh vực cần độ tin cậy cao như địa chính, quy hoạch, và quản lý tài nguyên. Việc hiểu đúng quy trình và sử dụng công cụ hợp lý sẽ giúp bạn tránh được những sai số nghiêm trọng, đồng thời đảm bảo tính pháp lý và nhất quán của hệ thống bản đồ.