Máy kinh vĩ là một dụng cụ đo góc và khoảng cách được sử dụng phổ biến trong lĩnh vực trắc địa, xây dựng. Từ khi ra đời của máy toàn đạc mà số lượng sử dụng của máy kinh vĩ giảm dần, những chúng ta không phủ nhận tầm quan trọng của máy kinh vĩ mang lại. Hãy cùng Việt Thanh Group tìm hiểu cấu tạo của máy kinh vĩ bao gồm các bộ phận nào qua bài viết dưới đây.
Cấu tạo của máy kinh vĩ quang học
Máy kinh vĩ quang học là một loại máy kinh vĩ sử dụng hệ thống quang học để đo góc và khoảng cách. Cấu tạo của máy bao gồm các bộ phận của máy kinh vĩ quang học như sau:
Bộ phận quang học
- Ống ngắm: Gồm hệ thống thấu kính hội tụ (kính vật và kính mắt) kết hợp với hệ thống điều chỉnh quang học (ốc điều quang và kính điều quang) giúp tạo ảnh rõ nét của vật cần đo.
- Bàn độ ngang: Hiển thị góc quay ngang của ống ngắm, có thể xoay 360 độ.
- Bàn độ đứng: Hiển thị góc quay dọc của ống ngắm, có thể xoay trong phạm vi ±90 độ.
- Kính viễn vọng: Giúp quan sát vật thể ở xa với độ phóng đại cao.
- Thước ngắm tia: Dùng để xác định vị trí của điểm cần đo trên bàn độ.
- Bộ phận bù sai quang học: Tự động điều chỉnh góc đo bù trừ sai sót do các yếu tố môi trường như nhiệt độ, áp suất khí quyển, đảm bảo độ chính xác cao cho phép đo.
Bộ phận cân bằng
- Ống thủy dài: Giúp cân bằng máy theo phương ngang, đảm bảo máy được đặt vuông góc với mặt đất.
- Ống thủy tròn: Giúp cân bằng máy theo phương đứng, đảm bảo máy được đặt thẳng đứng.
- Chân máy: Giữ máy đứng vững trên mọi địa hình, đồng thời có thể điều chỉnh độ cao linh hoạt để phù hợp với nhu cầu sử dụng.
Bộ phận điều khiển
- Ốc hãm và vi động: Điều chỉnh vị trí của ống ngắm một cách chính xác, đảm bảo độ chính xác đến từng chi tiết.
- Nút xoay: Điều chỉnh các thông số đo đạc như góc quay, độ dốc.
- Màn hình hiển thị: Hiển thị các giá trị đo đạc như góc ngang, góc dọc, khoảng cách.
Khung máy
- Được làm từ kim loại chắc chắn, có khả năng chịu lực cao, bảo vệ các bộ phận bên trong máy.
- Khung máy cũng có vai trò quan trọng trong việc giữ cho máy cân bằng và ổn định trong quá trình sử dụng.
>>> Xem thêm: Máy kinh vĩ là gì? Hiểu đúng về công dụng máy kinh vĩ
Cấu tạo của máy kinh vĩ điện tử
Máy kinh vĩ điện tử là thiết bị đo đạc hiện đại được sử dụng phổ biến trong các lĩnh vực trắc địa, xây dựng, khảo sát. Cấu tạo của máy kinh vĩ điện tử bao gồm các bộ phận chính sau:
Bộ phận quang học:
- Ống kính ngắm: Gồm hệ thống thấu kính hội tụ (kính vật và kính mắt) kết hợp với hệ thống điều chỉnh quang học (ốc điều quang và kính điều quang) để tạo ảnh rõ nét của vật cần đo.
- Bộ phận hiển thị số: Hiển thị giá trị góc đo tự động bằng màn hình LCD hoặc LED.
- Bộ phận bù sai quang học: Giúp tự động bù sai góc đo do các yếu tố môi trường như nhiệt độ, áp suất khí quyển,…
Bộ phận cơ khí:
- Bàn độ ngang và bàn độ đứng: Dùng để quay ống kính ngắm theo hai trục ngang và đứng, giúp xác định các góc đo ngang và góc đo cao.
- Ốc hãm và vi động: Dùng để điều chỉnh vị trí của ống kính ngắm một cách chính xác.
- Ống thủy: Dùng để cân bằng máy, đảm bảo máy được đặt theo phương ngang và phương đứng.
- Chân máy: Giúp đỡ máy đứng vững và có thể điều chỉnh độ cao.
Bộ phận điện tử:
- Bộ vi xử lý: Xử lý tín hiệu thu được từ các bộ phận khác và hiển thị kết quả đo trên màn hình.
- Bàn phím: Dùng để nhập thông tin và điều khiển máy.
- Pin: Cung cấp năng lượng cho máy hoạt động.
Ngoài ra, máy kinh vĩ điện tử còn có thể có thêm một số bộ phận khác như: Bộ phận định tâm quang học, Bộ phận đo khoảng cách, Bộ phận kết nối với máy tính.
Một số dòng máy kinh vĩ đang nhiều người sử dụng trên thị trường mà bạn có thể tham khảo qua: Máy kinh vĩ Satlab, máy kinh vĩ Nikon, máy kinh vĩ Sokkia, máy kinh vĩ Topcon,…
So sánh cấu tạo máy kinh vĩ quang học với máy kinh vĩ điện tử
Dưới đây là bảng so sánh cấu tạo giữa máy kinh vĩ quang học và máy kinh vĩ điện tử:
| Thành phần | Máy kinh vĩ quang học | Máy kinh vĩ điện tử |
|---|---|---|
| Thân máy | Gồm ống kính quang học, thị kính và thước đo góc | Gồm màn hình hiển thị điện tử, các phím điều khiển |
| Ống kính | Sử dụng hệ thống ống kính quang học để quan sát | Có thể có ống kính quang học nhưng dữ liệu được xử lý và hiển thị trên màn hình |
| Thước đo góc | Thước đo góc cơ học, đọc kết quả bằng mắt | Thước đo góc điện tử, kết quả hiển thị trên màn hình điện tử |
| Màn hình hiển thị | Không có, kết quả đo đọc trực tiếp từ thước đo góc | Có màn hình LCD hiển thị thông số đo và các dữ liệu liên quan |
| Bộ nhớ | Không có bộ nhớ, ghi chép kết quả thủ công | Có bộ nhớ trong để lưu trữ dữ liệu đo đạc |
| Nguồn điện | Không cần nguồn điện | Sử dụng pin hoặc nguồn điện bên ngoài |
| Chức năng đo lường | Chỉ đo góc phương vị và góc độ cao | Đo được góc phương vị, góc độ cao, khoảng cách, độ nghiêng và nhiều thông số khác |
| Độ chính xác | Phụ thuộc vào kỹ năng người đo và điều kiện quan sát | Cao hơn nhờ cảm biến điện tử và xử lý số liệu chính xác |
| Giao tiếp dữ liệu | Không có, chỉ ghi chép kết quả bằng tay | Có thể kết nối với máy tính hoặc thiết bị ngoại vi để truyền dữ liệu |
| Độ bền và bảo trì | Cơ học, ít phụ thuộc vào yếu tố điện tử, dễ bảo trì | Có các thành phần điện tử nên cần bảo trì phức tạp hơn, nhạy cảm với thời tiết và va đập |
| Tính năng bổ sung | Không có nhiều tính năng bổ sung | Có thể có thêm tính năng như tự động cân bằng, lưu trữ và phân tích dữ liệu, kết nối GPS |
Nhìn chung, máy kinh vĩ quang học truyền thống phụ thuộc nhiều vào kỹ năng của người sử dụng và phương pháp đo thủ công, trong khi đó máy kinh vĩ điện tử hiện đại hơn, cung cấp nhiều tính năng tự động và chính xác hơn.
>>> Xem thêm: Hướng dẫn đo góc bằng máy kinh vĩ chi tiết
Hy vọng bài viết này bạn đã hiểu rõ về cấu tạo của máy kinh vĩ, đây là nền tảng để có thể sử dụng máy một cách dễ dàng và thành thạo hơn, gia tăng hiệu quả công việc.
Be the first to review “So sánh cấu tạo của máy kinh vĩ quang học và điện tử ”