Tranh chấp đất đai đang là vấn đề nóng của xã hội hiện nay. Để giải quyết những vấn đề này một cách hiệu quả, việc xác định thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai là rất quan trọng. Luật Đất đai 2024 đã quy định rõ ràng về thẩm quyền này nhằm bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên liên quan. Cùng tìm hiểu chi tiết với Việt Thanh Group cũng như ứng dụng máy GNSS RTK vào việc hỗ trợ giải quyết tranh chấp.
Cơ sở pháp lý
Luật Đất Đai năm 2024 đã có nhiều sửa đổi, bổ sung so với các quy định trước đó, nhằm đáp ứng nhu cầu thực tiễn và bảo vệ quyền lợi của người sử dụng đất. Nội dung của luật không chỉ quy định về quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất mà còn cụ thể hóa các hình thức và thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai.
Thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai
Thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai được quy định cụ thể trong luật Đất Đai 2024, cụ thể như sau:
Cơ quan nhà nước có thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai
Theo quy định trong luật Đất Đai 2024, cơ quan nhà nước có thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai sẽ phụ thuộc vào tính chất và đặc điểm của từng vụ việc.
Ủy ban nhân dân cấp xã
Đơn vị này có thẩm quyền tổ chức hòa giải các tranh chấp đất đai giữa các cá nhân, hộ gia đình trong cùng một xã, sự việc tranh chấp không phức tạp và không vượt quá một diện tích đất nhất định (thường là dưới 1.000 m² đối với đất ở đô thị và dưới 5.000 m² đối với đất nông nghiệp).
Hoạt động hòa giải này cần phải được thực hiện kịp thời, khách quan và công bằng, dựa trên các cơ sở pháp lý và chứng cứ mà các bên liên quan cung cấp. Trong trường hợp hòa giải thành công, các bên cần lập biên bản và ký vào đó để bảo vệ quyền lợi hợp pháp.
Tòa án nhân dân cấp huyện
Đơn vị này có thẩm quyền giải quyết các tranh chấp đất đai phức tạp hơn, không thể hòa giải được ở cấp xã. Thông thường sẽ là những trường hợp tranh chấp giữa các tổ chức, cá nhân ở các địa phương khác nhau hoặc có yếu tố phức tạp, cần điều tra, làm rõ. Tòa án sẽ căn cứ vào các tài liệu, chứng cứ và quy định pháp luật để đưa ra quyết định.
Sở Tài nguyên và Môi trường:
Sở Tài Nguyên và Môi Trường là cơ quan có thẩm quyền giải quyết các tranh chấp liên quan đến giấy tờ quyền sử dụng đất, hồ sơ cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Các vụ việc này thường liên quan đến việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các tổ chức, cá nhân và xác định ranh giới, diện tích đất.
Tòa án nhân dân cấp tỉnh và Tòa án nhân dân tối cao
Đây là cơ quan chịu trách nhiệm giải quyết tranh chấp đất đai cao nhất, thường xử lý những vụ án tranh chấp phức tạp như tranh chấp giữa cá nhân và cơ quan nhà nước, hay các tranh chấp có liên quan đến quyền sở hữu tài sản trên đất. Hoặc những vụ tranh chấp mà tòa án nhân dân cấp Huyện không làm được có đơn kháng cáo.
Quy trình giải quyết tranh chấp đất đai
Ở từng cơ quan khác nhau sẽ có quy trình giải quyết tranh chấp đất đai khác nhau. Nhưng những bước chính cần có trong quy trình này bao gồm:
Bước 1: Nộp đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp: Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến đất đai sẽ nộp đơn tại cơ quan có thẩm quyền. Đơn phải có đầy đủ thông tin, tài liệu chứng minh quyền lợi của mình.
Bước 2: Thực hiện điều tra, xác minh: Cơ quan tiếp nhận đơn sẽ tiến hành điều tra, xác minh các bổ sung chứng cứ liên quan đến tranh chấp. Việc này bao gồm cả việc lấy ý kiến của các bên liên quan và người dân xung quanh, thực hiện đo vẽ địa chính bằng những thiết bị hiện đại như máy GNSS RTK Hi-Target V500…
Bước 3: Ra quyết định giải quyết: Căn cứ vào các điều tra của mình, cơ quan sẽ ra quyết định giải quyết tranh chấp. Quyết định này sẽ ghi rõ lý do, căn cứ pháp lý và hướng giải quyết.
Bước 4: Thực hiện quyết định: Các bên có trách nhiệm thực hiện theo Quyết định của cơ quan có thẩm quyền. Nếu không đồng ý, họ có quyền khởi kiện tại Tòa án nhân dân cấp cao hơn.
Các hình thức giải quyết tranh chấp đất đai
Theo Luật Đất đai 2024, tranh chấp đất đai có thể được giải quyết thông qua các hình thức sau:
Giải quyết thông qua hòa giải ở cơ sở
Hòa giải là phương pháp đầu tiên được đề xuất để giải quyết tranh chấp. Ủy ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm tổ chức hòa giải. Đây là bước đầu tiên, nhằm tạo điều kiện cho các bên tự thương lượng và tìm ra giải pháp mà không cần phải đưa vụ việc ra tòa án.
Hòa giải tại địa phương có ưu điểm là nhanh chóng, tiết kiệm chi phí và tạo ra sự đồng thuận giữa các bên. Trong trường hợp hòa giải không thành công, các bên có quyền yêu cầu các cơ quan có thẩm quyền khác can thiệp.
Giải quyết thông qua Tòa án
Nếu hòa giải không thành, các bên có thể khởi kiện vụ án tại Tòa án có thẩm quyền. Theo quy định, Tòa án nhân dân cấp huyện sẽ là cơ quan có thẩm quyền giải quyết các tranh chấp về quyền sử dụng đất có liên quan đến các quyền lợi và nghĩa vụ hợp pháp của các bên.
Trong trường hợp cần thiết, vụ việc tranh chấp có thể được kháng cáo lên Tòa án nhân dân cấp tỉnh hoặc Tòa án nhân dân tối cao, nhằm đảm bảo tính công bằng và hợp lý.
Giải quyết thông qua các cơ quan hành chính
Ngoài Tòa án, các cơ quan hành chính như Ủy ban nhân dân cấp huyện, sở Tài nguyên và Môi trường cũng có thẩm quyền giải quyết một số vụ tranh chấp đất đai. Đây thường là những tranh chấp có tính chất đơn giản, dễ giải quyết.
>>Xem thêm: Mẫu đơn thay đổi thông tin trên sổ đỏ – Hướng dẫn chi tiết
Những tranh chấp đất đai phổ biến và cách giải quyết
Tranh chấp đất đai không chỉ xảy ra giữa các cá nhân mà còn giữa các tổ chức, doanh nghiệp. Dưới đây là một số ví dụ về những tranh chấp phổ biến và cách giải quyết cụ thể.
Tranh chấp ranh giới đất
Tranh chấp ranh giới đất là một trong những loại tranh chấp đất đai thường gặp nhất hiện nay. Trường hợp này thường xảy ra khi vị trí, diện tích của các thửa đất không được xác định rõ ràng mà đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Trong trường hợp tranh chấp ranh giới đất, cách giải quyết thường gặp nhất là yêu cầu các bên có liên quan tham gia thương lượng và có thể nhờ đến sự can thiệp của cơ quan có thẩm quyền như Ủy ban Nhân dân cấp xã. Lúc này người dân có thể kết hợp với cán bộ đo đạc, sử dụng Máy GNSS RTK Satlab SL7 để cùng xác định lại chính xác vị trí thửa đất.
Tranh chấp về quyền sử dụng đất
Khi miếng đất đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho một người nào đó mà người khác lại không đồng ý sẽ xuất hiện tình trạng tranh chấp. Thông thường, tranh chấp này sẽ phát sinh từ việc chuyển nhượng, thừa kế hoặc cho thuê đất.
Để giải quyết được tranh chấp này, các bên có liên quan nên chuẩn bị đầy đủ các chứng cứ liên quan, chẳng hạn như hợp đồng mua bán, biên bản bàn giao đất, di chúc hợp pháp…. Nếu không thể tự thương lượng, các bên có thể nộp đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp tại Tòa án.
Tranh chấp khi nhà nước thu hồi đất
Khi Nhà nước quyết định thu hồi đất, có thể xảy ra nhiều tranh chấp liên quan đến việc bồi thường, hỗ trợ tái định cư. Trường hợp này thường bắt nguồn từ các nguyên nhân như: người dân thường không hài lòng với mức giá bồi thường hoặc điều kiện tái định cư mà cơ quan Nhà nước đưa ra.
Trong trường hợp này, người dân có quyền yêu cầu cơ quan có thẩm quyền xem xét lại quyết định thu hồi hoặc mức bồi thường. Việc kiến nghị lên cấp trên cũng là một trong những giải pháp khả thi.
Tranh chấp về tài sản gắn liền với đất
Tranh chấp về tài sản gắn liền với đất được hiểu là một trong hai bên muốn đòi lại tài sản trên đất như nhà cửa, công trình xây dựng…Để giải quyết được vấn đề tranh chấp này đòi hỏi các bên có liên quan phải cung cấp được đầy đủ giấy tờ có liên quan đến quyền sở hữu tài sản. Ngoài ra, cơ quan pháp lý cũng sẽ xem xét các quy định liên quan đến đất đai để đưa ra quyết định phù hợp.
Thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai tại Việt Nam đã được quy định rõ ràng trong Luật Đất Đai 2024 nhằm bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên liên quan, tạo điều kiện để người dân và tổ chức giải quyết nhanh chóng và hiệu quả. Hy vọng những thông tin được cung cấp trong bài viết sẽ hữu ích với bạn đọc trong những trường hợp cần thiết.
>> Xem thêm: Dịch vụ làm sổ đỏ tại Thanh Hóa của Việt Thanh Group
Be the first to review “Thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai theo luật mới nhất”