Trắc ngang của tuyến đường là gì? Tìm hiểu chi tiết

Trắc ngang của tuyến đường là một trong những yếu tố quan trọng trong thiết kế và thi công đường giao thông. Đây là mặt cắt vuông góc với tim đường, thể hiện hình dáng và cấu trúc của con đường tại một vị trí cụ thể. Trắc ngang giúp xác định các thông số kỹ thuật như bề rộng mặt đường, lề đường, dốc ngang, rãnh thoát nước, các yếu tố an toàn khác và công cụ hỗ trợ như máy định vị 2 tần số RTK để đảm bảo dữ liệu chính xác. Hãy cùng Việt Thanh Group tìm hiểu về trắc ngang của tuyến đường là.

Tổng quan về trắc ngang của tuyến đường là

Trắc ngang của tuyến đường là mặt cắt vuông góc với tuyến đường tại một vị trí bất kỳ. Nó mô tả chi tiết kết cấu của đường, từ mặt đường, lề đường, rãnh thoát nước đến mái dốc và nền đường.

Tùy thuộc vào loại đường (đường cao tốc, đường đô thị, đường nông thôn…), trắc ngang có thể khác nhau về kích thước, số làn xe, kết cấu mặt đường và các yếu tố phụ trợ khác.

Vai trò của trắc ngang trong thiết kế đường giao thông

Xác định kích thước và hình dạng đường: Giúp kỹ sư thiết kế đảm bảo đường phù hợp với tiêu chuẩn và yêu cầu sử dụng.
Cung cấp thông tin về độ dốc ngang: Ảnh hưởng đến khả năng thoát nước và an toàn giao thông.
Tối ưu hóa kết cấu mặt đường: Đảm bảo khả năng chịu tải và độ bền của đường.
Thiết kế hệ thống thoát nước: Đảm bảo nước mưa không gây ảnh hưởng đến kết cấu đường và an toàn xe cộ.

Trắc ngang của tuyến đường là mặt cắt vuông góc với tim đường tại một vị trí cụ thể, thể hiện cấu trúc của đường bao gồm mặt đường, lề đường, rãnh thoát nước, nền đường và mái taluy. Thiết kế trắc ngang chính xác giúp đảm bảo an toàn giao thông, khả năng chịu tải và hệ thống thoát nước hiệu quả. Để đo đạc và kiểm tra trắc ngang với độ chính xác cao, các kỹ sư thường sử dụng thiết bị GNSS RTK hiện đại như Máy GNSS RTK Satlab Freyja.

Các yếu tố cấu thành trắc ngang của tuyến đường

Trắc ngang của tuyến đường bao gồm nhiều thành phần, mỗi thành phần có vai trò và tiêu chuẩn riêng trong thiết kế đường.

Mặt đường

Mặt đường là phần chịu tải trực tiếp từ phương tiện giao thông. Nó thường được thiết kế với nhiều lớp vật liệu để đảm bảo độ bền và khả năng chịu lực.

Mặt đường có thể được làm từ:

Bê tông nhựa (Asphalt Concrete – AC): Phổ biến trên các tuyến đường cao tốc và đô thị.
Bê tông xi măng (Cement Concrete – CC): Được sử dụng cho đường có tải trọng lớn.
Đá dăm thấm nhập nhựa (Penetration Macadam – PM): Áp dụng cho một số tuyến đường cấp thấp hơn.

Lề đường

Lề đường là phần nằm ngoài mặt đường chính, có chức năng hỗ trợ an toàn giao thông, tạo không gian dừng xe khẩn cấp và bảo vệ kết cấu mặt đường.

Lề đường có thể gồm:

Lề gia cố: Được lát nhựa hoặc bê tông, có thể chịu tải nhẹ.
Lề đất: Thường xuất hiện trên các tuyến đường nông thôn hoặc đường cấp thấp.

Rãnh thoát nước

Hệ thống thoát nước là yếu tố quan trọng trong trắc ngang của tuyến đường, giúp ngăn chặn tình trạng ngập úng và bảo vệ kết cấu nền đường.

Có hai loại rãnh thoát nước chính:

Rãnh thoát nước dọc: Chạy song song với đường, thường được bố trí ở chân taluy hoặc lề đường.
Rãnh thoát nước ngang: Được thiết kế để hướng nước chảy ra khỏi đường, giúp tăng khả năng thoát nước nhanh chóng.

Nền đường

Nền đường là phần dưới cùng của kết cấu đường, có nhiệm vụ chịu tải trọng của toàn bộ tuyến đường và xe cộ. Nó bao gồm:

Nền đào: Khi đường đi qua khu vực đồi núi, phải đào hạ nền đất.
Nền đắp: Khi đường đi qua vùng thấp hoặc đồng bằng, cần đắp đất để nâng cao mặt đường.

Mái taluy

Mái taluy là phần dốc của nền đường ở khu vực đắp hoặc đào. Góc taluy phải được thiết kế phù hợp để tránh sạt lở, đảm bảo độ ổn định cho tuyến đường.

Bên cạnh đó, việc áp dụng công nghệ GNSS RTK giúp cải thiện đáng kể độ chính xác của dữ liệu trắc địa, đặc biệt là trong các địa hình phức tạp như đồi núi hoặc khu vực có địa chất yếu. Máy GNSS RTK Satlab SL7 là một trong những thiết bị hỗ trợ đo đạc trắc ngang hiệu quả nhờ thiết kế nhỏ gọn, khả năng thu tín hiệu vệ tinh mạnh mẽ và độ chính xác centimet.

>>>Xem thêm: Hướng dẫn 3 cách xác minh địa điểm trên Google Map nhanh chóng và chính xác

Các loại trắc ngang của tuyến đường

Tùy vào điều kiện thực tế, trắc ngang tuyến đường có thể chia thành nhiều loại khác nhau:

Trắc ngang trên nền đất tự nhiên

Áp dụng cho các tuyến đường chạy qua khu vực bằng phẳng, ít cần đến các biện pháp gia cố đặc biệt.

Trắc ngang trên nền đắp

Dùng cho các khu vực trũng thấp hoặc đường qua sông, suối. Phải đảm bảo độ ổn định của đất đắp và hệ thống thoát nước.

Trắc ngang trên nền đào

Xuất hiện khi đường đi qua vùng đồi núi, phải đào cắt nền đất. Cần chú ý đến việc gia cố mái taluy để tránh sạt lở.

Trắc ngang trên cầu

Áp dụng khi tuyến đường đi qua cầu, yêu cầu thiết kế phù hợp với tiêu chuẩn cầu đường bộ.

>>>Xem thêm: Cách đánh giá địa điểm trên Google Map và những lợi ích không thể bỏ qua

Tiêu chuẩn thiết kế trắc ngang của tuyến đường

Thiết kế trắc ngang tuyến đường phải tuân thủ các tiêu chuẩn kỹ thuật để đảm bảo an toàn và hiệu quả sử dụng. Một số tiêu chuẩn quan trọng bao gồm:

Tiêu chuẩn chiều rộng mặt đường:
- Đường cao tốc: 22 – 26m
- Đường quốc lộ: 9 – 16m
- Đường nông thôn: 3,5 – 7m
Độ dốc ngang mặt đường:
- Đường bê tông nhựa: 1,5% – 2,5%
- Đường bê tông xi măng: 2% – 3%
Góc taluy nền đường:
- Đất cứng: 1:1,25
- Đất mềm: 1:1,5

Trắc ngang của tuyến đường là một phần quan trọng trong thiết kế và thi công đường giao thông, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng, tuổi thọ và sự an toàn của con đường. Việc hiểu rõ các yếu tố cấu thành, tiêu chuẩn thiết kế và cách ứng dụng trắc ngang trong thực tế sẽ giúp các kỹ sư và nhà thầu xây dựng có phương án thiết kế hợp lý, đảm bảo chất lượng công trình.