Múi chiếu 3 độ và 6 độ là gì? Ứng dụng và cách chuyển đổi

Múi chiếu 3 độ và 6 độ là các loại múi chiếu bản đồ quen thuộc trong xây dựng và thành lập bản đồ. Để hiểu rõ hơn về múi chiếu 3 độ và 6 độ là gì và ứng dụng như thế nào, mời bạn cùng Việt Thanh Group tìm hiểu chi tiết qua bài viết!

Múi chiếu là gì?

Múi chiếu (hay múi chiếu bản đồ) là một khái niệm quen thuộc khi xây dựng và thành lập bản đồ. Múi chiếu bản đồ là các vùng trên bề mặt trái đất được chia thành các phần nhỏ, mỗi phần có một đường kinh địa lý nhất định. Mục đích của múi chiếu bản đồ là để đơn giản hóa việc biểu diễn các khu vực trên bản đồ, giúp cho việc định vị và đo lường trở nên dễ dàng hơn.

Múi chiếu bản đồ được hiểu là hình chiếu lên một mặt phẳng của một phần mặt đất được giới hạn bởi hai đường kinh tuyến.

Có nhiều cách chia múi chiếu bản đồ khác nhau, trong đó có hai múi chiếu phổ biến nhất là múi chiếu 3 độ và 6 độ. Vậy múi chiếu 3 độ và 6 độ là gì?

>>> Tham khảo: Phương pháp lập bản đồ địa chính theo quy định pháp luật

Múi chiếu 3 độ là gì?

Múi chiếu 3 độ (3-degree zones) là loại múi chiếu bản đồ phù hợp để sử dụng cho các loại bản đồ có tỷ lệ từ 1:10.000 đến 1:2.000. Trong phép chiếu UTM, Trái Đất được chia thành 60 múi hoặc 120 múi với mỗi múi chiếu 3 độ hoặc 6 độ. Những múi chiếu này được đánh số thứ tự từ đông sang tây, với múi đầu tiên tính từ kinh tuyến 180 độ đến 174 độ tây.

Trong hệ thống múi chiếu UTM, bề mặt của Trái Đất được chia thành 60 múi chiếu theo kinh độ, mỗi múi chiếu có chiều rộng 6 độ kinh vĩ và phủ sóng toàn bộ bề mặt Trái Đất từ chí tuyến 84 đến chí tuyến 80. Mỗi múi chiếu UTM được chia thành 20 múi chiếu con, mỗi múi chiếu con có chiều rộng 3 độ kinh vĩ.

Ví dụ, múi chiếu UTM 32N có tâm ở kinh độ 9 độ Đông và bao gồm các vùng từ kinh độ 6 đến 9 độ Đông. Đây là một ví dụ về múi chiếu 3 độ trong hệ thống UTM, nơi mỗi múi chiếu con bao gồm một phần của bề mặt Trái Đất rộng 3 độ theo kinh vĩ.

Tại Việt Nam, hệ thống múi chiếu UTM được sử dụng để định vị và biểu diễn các khu vực trên bản đồ. Việt Nam nằm trong các múi chiếu UTM từ múi chiếu 48N đến múi chiếu 50N. Mỗi múi chiếu này bao gồm một phần của đất nước, với mỗi múi chiếu con có chiều rộng 3 độ kinh vĩ.

Ví dụ, múi chiếu UTM 48N bắt đầu từ kinh độ 102 đến 105 độ Đông, múi chiếu UTM 49N bắt đầu từ kinh độ 105 đến 108 độ Đông, và múi chiếu UTM 50N bắt đầu từ kinh độ 108 đến 111 độ Đông.

Tại Việt Nam, có 6 múi chiếu 3 độ, cụ thể theo bảng sau đây:

Số thứ tự	Kinh tuyến biên trái	Kinh tuyến trục	Kinh tuyến biên phải
Múi 481	100030’	1020	103030’
Múi 482	103030’	1050	106030’
Múi 491	106030’	1080	109030’
Múi 492	109030’	1110	112030’
Múi 501	112030’	1140	115030’
Múi 502	115030’	1170	118030’

Múi chiếu 6 độ là gì?

Múi chiếu 6 độ được dùng trong hệ thống múi chiếu Gauss-Krüger. Múi chiếu 6 độ phù hợp để sử dụng cho các bản đồ cơ bản có tỷ lệ từ 1:500.000 đến 1:25.000. Trong hệ thống này, bề mặt của Trái Đất được chia thành các múi chiếu theo kinh độ, mỗi múi chiếu có chiều rộng khoảng 6 độ kinh vĩ. Mỗi múi chiếu này được sử dụng để xác định vị trí và biểu diễn địa lý trên bản đồ một cách chính xác.

Trong hệ thống múi chiếu Gauss-Krüger, mỗi múi chiếu được đánh số từ phía Tây về phía Đông trên bề mặt của Trái Đất. Ví dụ, múi chiếu Gauss-Krüger 3-degree zone 42 sẽ bao gồm kinh độ từ 36 đến 42 độ Đông.

Hệ thống múi chiếu Gauss-Krüger thường được sử dụng trong các ứng dụng địa lý, địa chất và đo đạc trên toàn cầu, cũng như trong quân sự và các ứng dụng định vị khác.

Tại Việt Nam, có 3 múi chiếu 6 độ, cụ thể theo bảng sau đây:

Số thứ tự	Kinh tuyến biên trái	Kinh tuyến trục	Kinh tuyến biên phải
Múi 48	1020	1050	1080
Múi 49	1080	1110	1140
Múi 50	1140	1170	1200

Ứng dụng của múi chiếu 3 độ và 6 độ

Cả hai hệ thống múi chiếu 3 độ và 6 độ đều có các ứng dụng quan trọng trong các lĩnh vực như địa lý, địa chất, đo đạc, định vị và các ứng dụng liên quan đến bản đồ. Dưới đây là một số ứng dụng chính của mỗi loại múi chiếu:

Ứng dụng của múi chiếu 3 độ:

Hệ thống định vị toàn cầu (GPS): Múi chiếu 3 độ được sử dụng trong các hệ thống GPS để xác định vị trí trên bản đồ một cách chính xác.
Bản đồ địa lý: Trong các bản đồ địa lý, múi chiếu 3 độ được sử dụng để biểu diễn và định vị các khu vực trên thế giới.
Ứng dụng quân sự: Trong các hoạt động quân sự, múi chiếu 3 độ được sử dụng để định vị và đo lường vị trí của các mục tiêu và tài nguyên.

Ứng dụng của múi chiếu 6 độ:

Hệ thống định vị toàn cầu (GPS): Múi chiếu 6 độ cũng được sử dụng trong các hệ thống GPS để xác định vị trí trên bản đồ.
Đo đạc và định vị: Trong các ứng dụng đo đạc và định vị, múi chiếu 6 độ được sử dụng để xác định vị trí và biểu diễn địa lý một cách chính xác.
Thăm dò tài nguyên: Trong các hoạt động thăm dò tài nguyên như khai thác mỏ, múi chiếu 6 độ được sử dụng để định vị vị trí các tài nguyên và cơ sở hạ tầng.
Lập bản đồ và quản lý đất đai: Trong lĩnh vực lập bản đồ và quản lý đất đai, múi chiếu 6 độ giúp biểu diễn địa lý một cách chi tiết và chính xác, giúp quản lý tài nguyên đất đai hiệu quả.

Cách chuyển đổi múi chiếu 3 độ và 6 độ

Để thực hiện chuyển đổi tọa độ trong hệ tọa độ VN2000 giữa múi chiếu 3 độ và 6 độ, cần sử dụng chương trình Change Zone. Người dùng cần nhập file tọa độ cần chuyển tọa độ theo múi theo dạng quy định bao gồm những cột sau:

Tên điểm.
Số hiệu điểm.
Tọa độ X (gồm 7 chữ số phần nguyên và phần thập phân tùy ý).
Tọa độ Y (gồm 6 chữ số phần nguyên và phần thập phân tùy ý).

Tiếp đó, vào menu Change → Option để quy định thông số chuyển đổi múi chiếu và đặt những thông số, tương tự hình bên dưới:

Bài viết đã tổng hợp thông tin về múi chiếu 3 độ và 6 độ – 2 loại múi chiếu phổ biến trong đo đạc và thành lập bản đồ. Nếu bạn đang hoạt động trong lĩnh vực đo đạc, đừng quên tham khảo các thiết bị đo đạc (máy GPS 2 tần số RTK, máy toàn đạc, máy thủy bình…) chính hãng, giá tốt tại Việt Thanh Group hỗ trợ hiệu quả cho công việc này.

>>> Tham khảo: 10 lý do nên lựa chọn máy GPS RTK cho công tác đo đạc