Cách đọc tọa độ địa lý: Hướng dẫn chi tiết từ cơ bản đến

Cách đọc tọa độ địa lý là kỹ năng cần thiết trong các lĩnh vực như trắc địa, bản đồ học, và quản lý không gian. Hiểu cách đọc tọa độ địa lý không chỉ giúp bạn xác định chính xác vị trí trên Trái Đất mà khi tích hợp với Máy GNSS RTK Hi-Target V500, Máy GNSS RTK Hi-Target V200 còn hỗ trợ trong các công việc như khảo sát địa hình, định vị GPS và lập bản đồ. Việt Thanh Group sẽ cung cấp hướng dẫn cụ thể cách đọc tọa độ địa lý, từ cơ bản đến nâng cao, cùng những lưu ý quan trọng khi áp dụng.

Tìm hiểu cách đọc tọa độ địa lý như thế nào?

Xác định tọa độ trên bản đồ giấy

Cách đọc tọa độ địa lý của một điểm trên bản đồ giấy là phương pháp truyền thống, yêu cầu sự tập trung và hiểu rõ các ký hiệu tọa độ trên bản đồ. Trên bản đồ giấy, tọa độ địa lý được biểu diễn bằng các đường ngang (vĩ tuyến) và đường dọc (kinh tuyến) chia bản đồ thành các lưới ô vuông.

Bước 1: Đọc vĩ độ trước
Vĩ độ là các đường ngang trên bản đồ, đánh dấu vị trí Bắc hoặc Nam của điểm cần xác định so với xích đạo. Để đọc vĩ độ, tìm vị trí của điểm trên đường ngang gần nhất và nội suy nếu cần. Ví dụ, nếu điểm nằm giữa hai vạch chỉ 20° và 21°, bạn cần xác định khoảng cách tương đối để ước tính giá trị chính xác, ví dụ 20°30’N.
Bước 2: Đọc kinh độ sau
Kinh độ là các đường dọc trên bản đồ, xác định vị trí Đông hoặc Tây của điểm so với kinh tuyến gốc. Tương tự như vĩ độ, kinh độ cũng yêu cầu xác định vị trí dựa trên vạch gần nhất, sau đó nội suy để tìm giá trị chính xác, chẳng hạn 105°45’E.
Bước 3: Ghi đầy đủ thông tin
Sau khi xác định cả kinh độ và vĩ độ, cần ghi đầy đủ đơn vị đo lường (° – độ, ‘ – phút, ” – giây) cùng hướng (N – Bắc, S – Nam, E – Đông, W – Tây). Ví dụ, một điểm trên bản đồ có thể được ghi là 20°15’45″N, 105°30’20″E.

Cách đọc tọa độ trên bản đồ giấy đòi hỏi người đọc phải cẩn thận, vì sai sót nhỏ trong việc nội suy có thể dẫn đến xác định sai vị trí, đặc biệt khi làm việc với các bản đồ có tỷ lệ lớn như 1:10.000.

Đọc tọa độ trên bản đồ số

Với sự phát triển của công nghệ, việc đọc tọa độ trên bản đồ số đã trở nên dễ dàng hơn rất nhiều. Các ứng dụng như Google Maps, GIS, hoặc các phần mềm bản đồ số khác giúp người dùng xác định tọa độ chính xác chỉ bằng vài thao tác đơn giản.

Bước 1: Mở ứng dụng bản đồ số
Sử dụng các công cụ như Google Maps hoặc phần mềm GIS, nhập địa điểm hoặc di chuyển đến khu vực cần xác định tọa độ.
Bước 2: Chọn điểm cần đọc tọa độ
Trong Google Maps, nhấp chuột phải vào vị trí cụ thể cần xác định tọa độ và chọn tùy chọn “Có gì ở đây?” hoặc một tùy chọn tương tự. Ứng dụng sẽ hiển thị tọa độ của điểm đó dưới dạng số thập phân.
Bước 3: Ghi nhận tọa độ hiển thị
Tọa độ thường được hiển thị dưới dạng Độ Thập phân (DD), ví dụ 20.2625°N, 105.5056°E. Nếu cần chuyển đổi sang hệ Độ, Phút, Giây (DMS), bạn có thể sử dụng các công cụ chuyển đổi trực tuyến hoặc phần mềm.
Lưu ý: Các phần mềm GIS chuyên nghiệp như ArcGIS hoặc QGIS cho phép hiển thị tọa độ trong nhiều hệ thống tọa độ khác nhau, không chỉ giới hạn ở hệ địa lý (Geographic Coordinate System). Đây là một lợi thế lớn khi cần làm việc với các hệ quy chiếu địa phương.

Đọc tọa độ từ thiết bị GPS

Thiết bị GPS là công cụ phổ biến và tiện lợi nhất để xác định tọa độ địa lý trong thời gian thực. Tọa độ được cung cấp bởi GPS có độ chính xác cao, phù hợp cho nhiều mục đích từ cá nhân đến chuyên nghiệp.

Bước 1: Mở giao diện thiết bị GPS
Bật thiết bị GPS phổ biến như Máy GNSS RTK Satlab, Máy GNSS RTK Hi-Target, và đợi nó kết nối với các vệ tinh. Tùy thuộc vào điều kiện môi trường, quá trình kết nối có thể mất từ vài giây đến vài phút.
Bước 2: Xác định tọa độ hiển thị
Sau khi kết nối thành công, tọa độ của vị trí hiện tại sẽ hiển thị trên màn hình thiết bị. Tọa độ thường hiển thị dưới dạng Độ Thập phân (DD) hoặc Độ, Phút, Giây (DMS). Một số thiết bị GPS cao cấp còn cho phép người dùng chuyển đổi giữa các hệ tọa độ ngay trên giao diện.
Bước 3: Ghi chú chính xác tọa độ
Ghi lại tọa độ hiển thị trên thiết bị, đảm bảo bao gồm cả hướng (N, S, E, W). Ví dụ, thiết bị có thể hiển thị tọa độ 20.2625°N, 105.5056°E hoặc 20°15’45″N, 105°30’20″E.
Bước 4: Kiểm tra độ chính xác
Tín hiệu GPS có thể bị ảnh hưởng bởi môi trường xung quanh, như các tòa nhà cao tầng, cây cối hoặc thời tiết. Trong trường hợp này, hãy cố gắng di chuyển đến khu vực thoáng hơn để tăng cường tín hiệu và độ chính xác của tọa độ.

>>> Xem thêm: Vĩ độ cao nhất là gì? Những điều bạn cần biết

Những lỗi thường gặp khi đọc tọa độ địa lý

Sai thứ tự đọc

Quy tắc: Vĩ độ trước, kinh độ sau.
Ví dụ đúng: 20°15’45″N, 105°30’20″E.
Ví dụ sai: 105°30’20″E, 20°15’45″N.

Nhầm ký hiệu hướng

Vĩ độ: N (Bắc), S (Nam).
Kinh độ: E (Đông), W (Tây).

Thiếu đơn vị đo

Bỏ qua ký hiệu độ (°), phút (‘) hoặc giây (“) có thể gây nhầm lẫn, đặc biệt khi xử lý dữ liệu tọa độ.

Nhập sai hệ tọa độ

DMS và DD là hai hệ khác nhau, cần chuyển đổi chính xác để đảm bảo không bị sai lệch.

Lưu ý khi đọc tọa độ địa lý

Sử dụng thiết bị chính xác: Các thiết bị như GPS cầm tay hoặc máy đo trắc địa giúp giảm sai số khi đọc tọa độ.
Chọn hệ tọa độ phù hợp: Sử dụng hệ DMS cho bản đồ kỹ thuật, hệ DD cho các ứng dụng công nghệ.
Kiểm tra hệ quy chiếu: Đảm bảo sử dụng đúng hệ quy chiếu như WGS84, NAD83 để tránh sai lệch dữ liệu.

>>> Xem thêm: Kinh độ vĩ độ là gì? Giới thiệu chi tiết về hệ thống tọa độ toàn cầu

Mẹo cải thiện kỹ năng đọc tọa độ

Thực hành thường xuyên: Sử dụng bản đồ hoặc ứng dụng số để luyện cách xác định và đọc tọa độ.
Học cách chuyển đổi hệ tọa độ: Điều này rất hữu ích khi làm việc với các dữ liệu khác nhau.
Sử dụng công cụ trực tuyến: Các công cụ chuyển đổi tọa độ miễn phí giúp bạn dễ dàng kiểm tra và xác minh tọa độ.

Cách đọc tọa độ địa lý đòi hỏi sự cẩn thận và tuân thủ đúng các quy tắc để đảm bảo tính chính xác. Dù làm việc trên bản đồ giấy, ứng dụng số hay thiết bị GPS, việc hiểu và áp dụng đúng cách đọc tọa độ sẽ giúp bạn định vị chính xác và hiệu quả trong nhiều lĩnh vực như trắc địa, quản lý đất đai và lập bản đồ. Với những hướng dẫn chi tiết trong bài viết này, bạn có thể nâng cao kỹ năng đọc tọa độ địa lý một cách chuyên nghiệp.

Hãy liên hệ với Việt Thanh Group để biết tham khảo thêm các dự án bàn giao thiết bị đo đạc, đảm bảo công việc đo đạc của mình luôn đạt hiệu quả cao nhất. Đặc biệt, với chính sách hỗ trợ hấp dẫn từ Việt Thanh Group cho các dịch vụ cho thuê thiết bị đo đạc, bạn sẽ hoàn toàn yên tâm khi đầu tư vào các sản phẩm này.