Phương thức phát sóng máy đo sâu – Tìm hiểu nguyên lý hoạt động và ứng dụng thực tiễn

Phương thức phát sóng máy đo sâu là một trong những yếu tố then chốt quyết định đến độ chính xác và hiệu quả của các thiết bị đo sâu hiện đại trong lĩnh vực thủy văn, hàng hải và khảo sát địa hình đáy biển. Hiểu rõ về phương thức này không chỉ giúp người sử dụng lựa chọn thiết bị phù hợp mà còn tối ưu quá trình đo đạc trong các môi trường nước khác nhau và công cụ hỗ trợ là thiết bị thủy văn. Hãy cùng Việt Thanh Group tìm hiểu về phương thức phát sóng máy đo sâu.

Phương thức phát sóng máy đo sâu là gì?

Phương thức phát sóng trong máy đo sâu chính là cơ chế mà thiết bị sử dụng để phát ra sóng âm từ đầu dò (transducer) xuống đáy nước. Sau khi sóng âm chạm đáy, tín hiệu phản xạ sẽ quay trở lại đầu dò, từ đó máy sẽ tính toán độ sâu dựa trên thời gian phản hồi của sóng âm và tốc độ truyền âm trong nước.

Hiện nay, có hai phương thức phát sóng phổ biến nhất:

Phát sóng đơn tần 

Phương thức này sử dụng một chùm sóng âm duy nhất để đo độ sâu tại một điểm cụ thể. Đây là loại phương thức phổ biến trong các ứng dụng đo đạc thủ công, khảo sát cục bộ hoặc nơi không yêu cầu độ phủ đáy cao. Dễ sử dụng, chi phí thấp nhưng độ chính xác bị giới hạn khi đo ở khu vực có địa hình đáy phức tạp.

Phát sóng đa tia 

Khác với đơn tần, máy đo sâu sử dụng phương thức phát sóng đa tia sẽ phát ra nhiều chùm sóng âm cùng lúc, tạo ra hình ảnh chi tiết về toàn bộ mặt đáy. Đây là công nghệ tiên tiến được dùng trong khảo sát đáy sông, biển, phục vụ xây dựng cảng biển, nạo vét luồng lạch và nghiên cứu địa chất dưới nước. Ưu điểm vượt trội là khả năng quét diện rộng với độ phân giải cao, tuy nhiên giá thành cao và yêu cầu kỹ thuật phức tạp.

Phương thức phát sóng đơn tia (single beam) là một trong những kỹ thuật đo sâu phổ biến nhất hiện nay, đặc biệt phù hợp với các công việc đo đạc đơn giản, khảo sát khu vực nhỏ hoặc theo tuyến cố định như sông ngòi, hồ nước, kênh rạch.Một trong những dòng thiết bị tiêu biểu ứng dụng phương thức này là Máy Đo Sâu Hi-Target HD Lite. 

>>>Xem thêm: So sánh chi tiết phương pháp đo RTK qua sóng 3/4G và sóng Radio

Ứng dụng thực tế của các phương thức phát sóng

• Trong thủy đạc: Giúp xác định chính xác bản đồ độ sâu, hỗ trợ điều hướng tàu thuyền an toàn.
• Trong xây dựng thủy lợi, giao thông: Phục vụ thiết kế và giám sát công trình dưới nước như đê, kè, cầu cảng.
• Trong nghiên cứu môi trường và địa chất thủy sinh: Phân tích cấu trúc đáy biển, lớp trầm tích và sinh vật sống dưới tầng đáy.

Khác với đơn tia, phương thức phát sóng đa tia (multibeam) sử dụng hàng trăm chùm tia siêu âm quét đồng thời theo dải rộng dưới mặt nước, từ đó tạo nên bản đồ đáy 3D chi tiết và chính xác. Đại diện nổi bật cho dòng máy đo sâu sử dụng công nghệ đa tia là Máy Đo Sâu Hi-Target HD-MAX.

Lưu ý khi lựa chọn phương thức phát sóng máy đo sâu

Tính chất địa hình đáy nước

Việc lựa chọn phương thức phát sóng phụ thuộc rất nhiều vào đặc điểm của địa hình đáy nước nơi tiến hành khảo sát. Với những khu vực có địa hình bằng phẳng, ít thay đổi độ cao như hồ chứa nước, kênh đào hoặc sông nội đô, máy đo sâu đơn tần (Single Beam) là lựa chọn hợp lý và kinh tế. Thiết bị này có thể xác định chính xác độ sâu tại một điểm mà không cần đến cấu hình phức tạp.

Tuy nhiên, đối với các vùng có địa hình đáy phức tạp như cửa sông, vùng ven biển, lòng hồ sâu hoặc những khu vực có nhiều rạn san hô, đá ngầm… thì phương thức phát sóng đơn tia sẽ khó thu được hình ảnh toàn diện, dễ bỏ sót các chi tiết quan trọng. Lúc này, máy đo sâu đa tia (Multibeam) là giải pháp lý tưởng, giúp tái hiện toàn bộ địa hình đáy với hình ảnh ba chiều chi tiết, từ đó phục vụ tốt cho việc thiết kế, thi công, hoặc phân tích địa chất đáy nước.

Mục đích sử dụng

Tùy theo mục tiêu công việc cụ thể, bạn nên cân nhắc kỹ về phương thức phát sóng để chọn máy phù hợp. Nếu chỉ cần đo nhanh để kiểm tra mực nước tại một số vị trí nhất định, khảo sát sơ bộ lòng hồ, sông nhỏ hay phục vụ công việc hàng ngày không đòi hỏi độ phủ rộng, thì máy đo sâu đơn tia là lựa chọn lý tưởng. Nó cung cấp số liệu cơ bản với thao tác đơn giản và thời gian triển khai nhanh chóng.

Ngược lại, trong các nhiệm vụ khảo sát quy mô lớn như lập bản đồ đáy biển, quy hoạch khu vực luồng tàu, cảng biển, thiết kế công trình thủy công hoặc nghiên cứu khoa học – môi trường, thì máy đo sâu đa tia cho khả năng tái hiện toàn bộ địa hình đáy, thể hiện độ sâu và hình thái một cách chính xác và toàn diện. Điều này đặc biệt quan trọng trong các dự án có yêu cầu khắt khe về mặt kỹ thuật và pháp lý.

>>Xem thêm Các phương pháp đo RTK được ứng dụng tại Việt Nam

Ngân sách và nhân lực

Một yếu tố quan trọng khác khi lựa chọn máy đo sâu chính là nguồn lực tài chính và đội ngũ kỹ thuật. Máy đo sâu đơn tia thường có mức giá hợp lý, cấu hình đơn giản và dễ bảo trì, phù hợp với các đơn vị có ngân sách hạn chế hoặc đội ngũ kỹ thuật ít người. Thiết bị này cũng không đòi hỏi cao về mặt phần mềm xử lý dữ liệu, giúp tiết kiệm thời gian và chi phí đào tạo vận hành.

Trong khi đó, máy đo sâu đa tia là thiết bị công nghệ cao với chi phí đầu tư ban đầu lớn, cần đội ngũ vận hành có chuyên môn cao và phần mềm xử lý chuyên biệt. Tuy nhiên, đổi lại là hiệu quả vượt trội về chất lượng dữ liệu và năng lực khảo sát diện rộng – rất đáng đầu tư cho các đơn vị hoạt động chuyên sâu trong lĩnh vực thủy đạc, khảo sát biển hoặc công trình lớn dưới nước.

Việt Thanh Group tự hào cung cấp dịch vụ cho thuê thiết bị đo đạc chuyên nghiệp, đáp ứng đầy đủ nhu cầu của các công ty, tổ chức và cá nhân trong lĩnh vực xây dựng, khảo sát và nghiên cứu địa lý. Với đội ngũ tư vấn viên giàu kinh nghiệm và dịch vụ hỗ trợ tận tâm, chúng tôi cam kết mang đến cho khách hàng những thiết bị đo đạc chất lượng, chính xác và dễ sử dụng. Đặc biệt, chúng tôi cung cấp các dòng máy đo sâu hiện đại, giúp công việc khảo sát đáy biển, lòng sông, hồ và các công trình dưới nước trở nên chính xác và hiệu quả hơn bao giờ hết.

Các thiết bị cho thuê của chúng tôi đều sử dụng công nghệ tiên tiến, đảm bảo độ bền và hiệu suất làm việc cao. Với mẫu mã đa dạng từ các máy đo sâu đến các thiết bị đo đạc khác, khách hàng có thể chọn lựa thiết bị phù hợp với mục đích công việc của mình. Đặc biệt, tất cả các thiết bị đều được kiểm tra và bảo dưỡng định kỳ, đảm bảo độ chính xác tuyệt đối trong quá trình sử dụng. Việt Thanh Group luôn cam kết cung cấp các thiết bị đo đạc chất lượng với giá cả hợp lý, hỗ trợ tối đa trong quá trình thi công, khảo sát và đo đạc.