Tiêu chuẩn đá dăm đệm móng

Trong các công trình xây dựng, đặc biệt là thi công đường giao thông và nền móng công trình, đá dăm đệm móng đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc tăng cường độ bền và ổn định cho kết cấu. Tuy nhiên, để đảm bảo hiệu quả kỹ thuật, loại vật liệu này phải đáp ứng các tiêu chuẩn kỹ thuật nghiêm ngặt và công cụ hỗ trợ công tác như máy thủy bình Sokkia. Vậy tiêu chuẩn đá dăm đệm móng là gì? Việt Thanh Group sẽ giúp bạn tìm hiểu về tiêu chuẩn đá dăm đệm móng.

Đá dăm đệm móng là lớp vật liệu không liên kết, được trải phía dưới lớp móng chính để:

Phân bố tải trọng đều hơn xuống nền đất.
Hạn chế biến dạng nền móng.
Tăng cường khả năng thoát nước và giảm hiện tượng lún không đều.

Theo quy định hiện nay, đá dăm dùng cho đệm móng phải tuân thủ các tiêu chuẩn Việt Nam như TCVN 8859:2011 và TCVN 7570:2006, cụ thể:

Kích cỡ hạt – Đảm bảo cấp phối tiêu chuẩn

Kích thước phổ biến: đá dăm thường được chọn theo hai dải kích cỡ chuẩn là 0 – 40 mm hoặc 0 – 63 mm, tùy thuộc vào thiết kế kỹ thuật của từng công trình cụ thể như đường cấp cao, nền móng công nghiệp, nhà ở,…
Cấp phối hạt: phân bố các cỡ hạt phải phù hợp với đường cong cấp phối tiêu chuẩn, nhằm tạo ra sự liên kết và độ chặt cao sau khi lu lèn, giúp tăng khả năng chịu tải và ổn định của móng.

Độ sạch và tạp chất – Giữ nguyên chất lượng kết cấu

Vật liệu không được lẫn đất sét, bụi mịn, rễ cây, chất hữu cơ hoặc các tạp chất gây suy giảm độ kết dính và độ nén chặt của lớp đệm móng.
Đá cần được sàng lọc và rửa sạch trước khi thi công nếu có dấu hiệu lẫn tạp chất hoặc bị phong hóa.

Độ nén chặt K – Yếu tố bắt buộc khi nghiệm thu

Sau khi thi công, lớp đá dăm đệm móng phải được lu lèn đạt độ chặt tối thiểu K ≥ 0.95 theo yêu cầu thiết kế (có thể cao hơn đối với các công trình trọng điểm như sân bay, đường cao tốc).
Thi công đúng kỹ thuật bằng cách trải từng lớp ≤ 25 cm, kiểm tra độ ẩm tối ưu trước khi lu, sẽ giúp đạt được độ nén yêu cầu.

>>>Xem thêm: Tiêu chuẩn đào đất hố móng – Những điều bạn cần biết

Chỉ tiêu cơ lý – Đảm bảo độ bền lâu dài

Hàm lượng hạt thoi dẹt: Không được vượt quá 25% trong tổng khối lượng mẫu. Quá nhiều hạt thoi dẹt sẽ ảnh hưởng đến khả năng chịu lực và độ bền của nền móng.
Độ mài mòn Los Angeles (LA): Giá trị LA không được lớn hơn 35% đối với các công trình giao thông cấp cao. Chỉ số này càng nhỏ thì độ bền mài mòn càng cao, đảm bảo tuổi thọ cho nền móng trong môi trường chịu tải lớn.
Cường độ nén dập: Theo mẫu chuẩn trụ, cường độ nén dập của đá dăm phải đạt mức ≤ 20%, giúp đảm bảo khả năng chống biến dạng và chịu lực tốt dưới tải trọng lớn.

Theo tiêu chuẩn nghiệm thu đá dăm đệm móng cần có kích cỡ hạt phổ biến từ 0–40 mm hoặc 0–63 mm, phân bố cấp phối đúng quy định. Đặc biệt, đá phải sạch, không lẫn tạp chất như đất, sét, rễ cây hoặc hữu cơ, và đạt độ chặt K ≥ 0.95 sau thi công. Để kiểm soát cao độ lớp đệm móng theo đúng thiết kế, Máy Thủy Bình Sokkia B40A thường được sử dụng nhờ khả năng đo đạc chuẩn xác, độ bền cao và thích hợp với điều kiện công trường.

>>>Xem thêm: Tìm hiểu các tiêu chuẩn khảo sát xây dựng mới nhất

Ứng dụng thực tế của đá dăm đệm móng

Thi công đường ô tô, đường cao tốc, bãi đỗ xe

Trong ngành giao thông, đá dăm được sử dụng làm lớp nền móng chính dưới mặt đường ô tô, quốc lộ, cao tốc và khu vực bãi đỗ xe.

Vai trò chính: Tăng cường độ ổn định, phân phối tải trọng từ bề mặt xuống nền đất tự nhiên, hạn chế lún nứt mặt đường.
Yêu cầu: Lớp đá dăm cần đạt độ chặt cao, cấp phối hợp lý để đảm bảo khả năng chịu lực liên tục, kể cả khi lưu lượng giao thông lớn hoặc chịu tải trọng xe nặng.

Xây dựng nền móng nhà xưởng, nhà kho

Trong các dự án công nghiệp như xây dựng nhà máy, nhà kho, khu logistic, đá dăm đệm móng được sử dụng để làm lớp nền chịu lực trước khi đổ bê tông sàn.

Vai trò chính: Chống lún không đều, ngăn ngừa hiện tượng nứt gãy nền bê tông, đảm bảo sự ổn định lâu dài cho các kết cấu công nghiệp.
Ưu điểm: Sử dụng đá dăm giúp tăng khả năng thoát nước tự nhiên dưới nền, hạn chế hiện tượng thấm nước ngược gây hỏng lớp bê tông sàn phía trên.

Lớp đá phải được lu lèn theo từng lớp mỏng (≤ 25 cm), dùng máy lu rung phù hợp để đảm bảo độ chặt đồng đều. Trong quá trình kiểm tra và nghiệm thu độ cao các lớp thi công, Máy Thuỷ Bình Sokkia B20 được ưu tiên nhờ khả năng đo độ chênh lệch cao độ chính xác đến từng mm, giúp đảm bảo lớp móng đạt đúng tiêu chuẩn và hạn chế lún nứt sau này.

Làm lớp lót dưới bê tông đầm lăn hoặc nền sân bay

Đối với các công trình đặc biệt như sân bay, bãi đỗ máy bay, bến cảng, hoặc thi công mặt đường bằng công nghệ bê tông đầm lăn (RCC), lớp đá dăm đệm móng giữ vai trò cực kỳ quan trọng.

Vai trò chính: Phân phối đều áp lực lên nền đất, hạn chế tối đa tình trạng sụt lún cục bộ, đồng thời làm lớp thoát nước nhanh dưới tấm bê tông, ngăn tình trạng ứ đọng nước gây hư hỏng nền.
Yêu cầu kỹ thuật: Đá dăm sử dụng cho các công trình này cần đạt tiêu chuẩn kỹ thuật cao hơn thông thường, nhất là về độ sạch, độ bền cơ học và khả năng chịu nén.

Lưu ý khi thi công đá dăm đệm móng

Thi công theo từng lớp, mỗi lớp không quá 25 cm trước khi lu lèn

Một nguyên tắc quan trọng là lớp đá dăm phải được trải và đầm nén theo từng lớp mỏng, tối đa không vượt quá 25 cm/lớp (trước khi lu).

Nếu lớp đá quá dày, lực lu lèn sẽ không truyền đều xuống phía dưới, dễ dẫn đến hiện tượng lún không đều hoặc rỗng đáy sau này.
Việc chia lớp mỏng giúp kiểm soát tốt hơn độ chặt và phát hiện kịp thời các sai lệch trong quá trình thi công.

Sử dụng máy lu rung phù hợp để đảm bảo độ chặt đồng đều

Máy lu được sử dụng phải có trọng lượng và công suất phù hợp với loại đá, độ dày lớp thi công, và yêu cầu thiết kế:

Với lớp đá dăm có cỡ hạt lớn (0 – 40 mm, 0 – 63 mm), nên dùng máy lu rung có trọng lượng từ 8 – 12 tấn để đạt hiệu quả tối ưu.
Lu phải được thực hiện đều, nhiều lượt theo hình răng lược để đảm bảo không có điểm nào bị bỏ sót hoặc quá chặt gây vỡ kết cấu đá.

Kiểm tra cấp phối hạt và độ ẩm tối ưu trước khi lu lèn

Trước khi lu, cần kiểm tra đường cong cấp phối hạt của đá dăm để đảm bảo đáp ứng tiêu chuẩn thiết kế (theo TCVN hoặc tiêu chuẩn công trình).

Đá phải khô ráo, không chứa bùn đất, vật liệu hữu cơ hoặc lẫn nhiều hạt quá lớn.
Đặc biệt quan trọng là kiểm soát độ ẩm tối ưu, vì nếu quá khô sẽ không kết dính tốt, quá ướt sẽ làm trơn trượt và giảm khả năng nén chặt.

Việc tuân thủ đúng tiêu chuẩn đá dăm đệm móng không chỉ đảm bảo chất lượng thi công mà còn góp phần kéo dài tuổi thọ công trình. Nếu bạn đang cần tư vấn về vật liệu xây dựng chuẩn kỹ thuật hoặc giải pháp thi công hiệu quả, hãy liên hệ ngay với đơn vị cung cấp uy tín để được hỗ trợ tốt nhất.

Việt Thanh Group cung cấp dịch vụ cho thuê thiết bị đo đạc đầy đủ, chất lượng cao – bao gồm cả máy thủy bình và máy định vị GNSS. Đội ngũ kỹ thuật hỗ trợ tận tình sẽ giúp bạn thiết lập đồng bộ chuẩn xác, đảm bảo tiến độ và kết quả công việc như mong đợi.