Tạo tỷ lệ thước trong Mapinfo: Hướng dẫn chi tiết, dễ hiểu

Tạo tỷ lệ thước trong Mapinfo là bước quan trọng giúp bản đồ thể hiện đúng khoảng cách và tỷ lệ thực tế ngoài thực địa, đặc biệt khi sử dụng dữ liệu thu thập từ các thiết bị đo đạc hiện đại như máy GNSS RTK. Việc hiển thị tỷ lệ thước không chỉ giúp người dùng đọc bản đồ một cách chính xác mà còn đảm bảo tính chuyên nghiệp trong quá trình in ấn, báo cáo hoặc chia sẻ dữ liệu địa lý. Hãy cùng Việt Thanh Group tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé.

Các bước tạo tỷ lệ thước trong Mapinfo

Tạo tỷ lệ thước (scale bar) trong Mapinfo là một bước quan trọng để tăng tính trực quan và chuyên nghiệp cho bản đồ, đặc biệt khi sử dụng dữ liệu từ các thiết bị như máy GNSS RTK Hi-Target. Tỷ lệ thước giúp người xem dễ dàng hiểu được khoảng cách thực tế trên bản đồ. Để tạo tỷ lệ thước trong Mapinfo, bạn thực hiện theo các bước sau:

Bước 1: Mở phần mềm Mapinfo và chuẩn bị bản đồ

• Khởi động Mapinfo và mở file bản đồ cần thêm tỷ lệ thước bằng cách vào File > Open, chọn file định dạng .TAB hoặc các định dạng tương thích.
• Đảm bảo bản đồ đã được thiết lập đúng hệ tọa độ (ví dụ: VN-2000 cho các dự án tại Việt Nam) và tỷ lệ bản đồ phù hợp. Nếu sử dụng máy GNSS RTK Hi-Target vRTK, dữ liệu từ thiết bị này thường có độ chính xác cao, hỗ trợ tích hợp dễ dàng với Mapinfo.

Bước 2: Chạy chương trình MapBasic để thêm công cụ tỷ lệ thước

• Vào menu Tools hoặc File > Run MapBasic Program.
• Trong hộp thoại Run MapBasic Program, tìm và chọn file SCALEBAR.MBX từ danh sách các chương trình MapBasic. Nhấn Open để kích hoạt.
• Sau khi mở, thanh công cụ Tools sẽ xuất hiện một biểu tượng mới với hình thước tỷ lệ thu nhỏ.

Bước 3: Chọn vị trí đặt tỷ lệ thước

• Nhấp vào biểu tượng thước tỷ lệ trên thanh công cụ Tools.
• Di chuyển con trỏ chuột đến vị trí mong muốn trên cửa sổ bản đồ. Khi con trỏ chuyển thành hình dấu cộng, nhấp chuột trái để xác định vị trí đặt thước.
• Hộp thoại Draw Distance Scale in Mapper sẽ hiện ra, cho phép tùy chỉnh các thông số của tỷ lệ thước.

Bước 4: Tùy chỉnh tỷ lệ thước

Trong hộp thoại Draw Distance Scale in Mapper, bạn hãy:

• Chọn đơn vị đo (ví dụ: kilômét, mét) từ danh sách đơn vị đo khoảng cách. Với dữ liệu từ máy GNSS RTK Hi-Target V200, đơn vị mét thường được sử dụng để đảm bảo độ chính xác cao.
• Mapinfo sẽ tự động tính toán kích thước tỷ lệ thước dựa trên tỷ lệ bản đồ hiện tại và kích thước cửa sổ bản đồ.
• Có thể chỉnh sửa thêm các thuộc tính như kiểu chữ, màu sắc hoặc kích thước chữ bằng cách nhấp đúp vào phần chữ (ví dụ: “kilômét” hoặc các giá trị số) và sử dụng hộp thoại Text Objects để thay đổi.

Cuối cùng, bạn nhấn OK để hoàn tất việc tạo tỷ lệ thước.

Bước 5: Kiểm tra và điều chỉnh thẩm mỹ

Tỷ lệ thước bao gồm hai thành phần: phần chữ (đơn vị đo và giá trị) và phần thước (các hình chữ nhật sát nhau). Để tăng tính thẩm mỹ, bạn có thể:

• Sử dụng Layer Control (menu Map > Layer Control) để bật chế độ chỉnh sửa cho Cosmetic Layer, nơi tỷ lệ thước được lưu.
• Điều chỉnh vị trí, màu sắc, hoặc kiểu đường của thước bằng cách nhấp chuột phải vào thước và chọn Properties.
• Nếu cần, thêm kim chỉ nam (North Arrow) phía trên tỷ lệ thước để tăng tính chuyên nghiệp. Vào Tools > Symbol và chọn biểu tượng từ Mapinfo Arrows.

Bước 6: Lưu và xuất bản đồ

• Sau khi hoàn thiện tỷ lệ thước, lưu bản đồ bằng cách vào File > Save As và chọn định dạng .TAB để dễ chỉnh sửa sau này.
• Nếu cần in hoặc chia sẻ, xuất bản đồ sang định dạng PDF hoặc JPEG qua File > Export > PDF/JPEG, đảm bảo chọn chất lượng cao để giữ độ nét.

>>> Xem thêm: Định vị tọa độ ranh thửa đất bằng máy RTK Hi-target – Giải pháp đo đạc địa chính

Lưu ý khi tạo tỷ lệ thước trong Mapinfo

Khi tạo tỷ lệ thước (scale bar) trong Mapinfo, việc chú ý đến các yếu tố kỹ thuật và thẩm mỹ là rất quan trọng để đảm bảo bản đồ chính xác, trực quan và chuyên nghiệp. Dưới đây là những lưu ý bạn cần nắm vững:

Đảm bảo hệ tọa độ phù hợp

Kiểm tra hệ tọa độ của bản đồ trước khi tạo tỷ lệ thước. Với dữ liệu từ máy GNSS RTK Hi-Target iRTK 5, đảm bảo dữ liệu đầu vào được chuyển đổi đúng hệ tọa độ để tránh sai lệch tỷ lệ. Cần kiểm tra tính nhất quán trong Mapinfo để đảm bảo độ chính xác.

Chọn vị trí hợp lý cho tỷ lệ thước

• Đặt tỷ lệ thước ở vị trí không che khuất các yếu tố quan trọng như đường nét, ký hiệu hoặc chú thích. Góc dưới bên phải hoặc góc dưới bên trái thường là lựa chọn tối ưu.
• Đảm bảo tỷ lệ thước có khoảng cách hợp lý với các thành phần khác (như tiêu đề, hướng Bắc) để tạo bố cục cân đối, tăng tính thẩm mỹ.

Tùy chỉnh đơn vị và kích thước phù hợp

• Chọn đơn vị đo (mét, kilômét) phù hợp với quy mô bản đồ và mục đích sử dụng. Đơn vị mét thường được ưu tiên trong các dự án đo đạc địa chính để thể hiện độ chính xác cao.
• Kiểm tra kích thước tỷ lệ thước trong hộp thoại Draw Distance Scale in Mapper. Đảm bảo thước không quá lớn hoặc quá nhỏ so với bản đồ, tránh làm mất cân đối hoặc khó đọc.

Tối ưu hóa thẩm mỹ và khả năng đọc

• Sử dụng màu sắc và kiểu chữ rõ ràng, dễ đọc, ví dụ: phông Arial hoặc Times New Roman với màu tương phản như đen trên nền trắng.
• Điều chỉnh thuộc tính của tỷ lệ thước trong Cosmetic Layer (menu Map > Layer Control) để thay đổi kiểu đường, màu sắc hoặc kích thước chữ, đảm bảo phù hợp với phong cách tổng thể của bản đồ.

Kiểm tra tính chính xác của tỷ lệ thước

• Sau khi tạo, kiểm tra tỷ lệ thước bằng cách so sánh với khoảng cách thực tế trên bản đồ, sử dụng công cụ đo khoảng cách trong Mapinfo (menu Tools > Ruler).
• Nếu bản đồ thay đổi tỷ lệ (zoom in/out), tỷ lệ thước cần được cập nhật để phản ánh đúng tỷ lệ mới. Mapinfo tự động điều chỉnh, nhưng cần kiểm tra kỹ.

Lưu và xuất bản đồ đúng định dạng

• Lưu bản đồ dưới định dạng .TAB qua File > Save As để dễ dàng chỉnh sửa sau này.
• Khi xuất sang PDF hoặc JPEG (qua File > Export), chọn độ phân giải cao (ít nhất 300 DPI) để đảm bảo tỷ lệ thước và chi tiết khác không bị mờ khi in ấn hoặc chia sẻ trực tuyến.

Tận dụng template để tiết kiệm thời gian

Nếu thường xuyên sử dụng tỷ lệ thước với cùng thiết lập, lưu bố cục dưới dạng template qua File > Save As Template. Điều này giúp tiết kiệm thời gian và đảm bảo tính thống nhất cho các bản đồ.

Tránh các lỗi thường gặp

• Không đặt tỷ lệ thước quá gần mép bản đồ để tránh bị cắt khi xuất hoặc in.
• Tránh sử dụng đơn vị đo không phù hợp vì sẽ gây khó khăn cho người xem khi đánh giá khoảng cách.

>>> Xem thêm: Sai số đồng hồ vệ tinh và những ảnh hưởng đến tín hiệu GNSS

Tạo tỷ lệ thước trong Mapinfo không chỉ là một thao tác kỹ thuật, mà còn là yếu tố quan trọng quyết định độ chính xác và tính chuyên nghiệp của bản đồ. Khi được thiết lập đúng, tỷ lệ thước giúp người dùng hiểu rõ khoảng cách thực tế. Việc nắm vững cách tạo tỷ lệ thước sẽ giúp bạn nâng cao hiệu quả trình bày và giá trị ứng dụng của bản đồ trong thực tiễn.