Hướng dẫn chi tiết cách viết kinh độ vĩ độ chính xác

Cách viết kinh độ vĩ độ đúng là một kỹ năng quan trọng trong trắc địa, bản đồ học và các lĩnh vực liên quan đến định vị địa lý. Việc biểu diễn chính xác kinh độ và vĩ độ không chỉ giúp xác định vị trí một điểm trên Trái Đất mà khi tích hợp với máy định vị 2 tần số RTK còn hỗ trợ trong các ứng dụng công nghệ như GPS, GIS, hoặc khảo sát địa hình. Việt Thanh Group sẽ hướng dẫn chi tiết cách viết kinh độ vĩ độ, các quy tắc cần tuân thủ, và những lưu ý quan trọng khi áp dụng trong thực tế.

Cách viết kinh độ và vĩ độ như thế nào?

Viết kinh độ và vĩ độ yêu cầu sự chính xác để tránh nhầm lẫn trong quá trình sử dụng. Dưới đây là các quy tắc chi tiết.

Quy tắc cơ bản

Vĩ độ được viết trước, kinh độ viết sau. Đây là quy tắc quốc tế được thống nhất để đảm bảo việc đọc và hiểu tọa độ không bị sai lệch.
Sử dụng ký hiệu hướng: Vĩ độ có ký hiệu N (Bắc) hoặc S (Nam), còn kinh độ có ký hiệu E (Đông) hoặc W (Tây)để biểu thị hướng.
Ghi đầy đủ đơn vị: Sử dụng các ký hiệu độ (°), phút (‘), và giây (“) để đảm bảo tính chính xác.

Ví dụ:

Vĩ độ: 21°18’36″N.
Kinh độ: 105°51’15″E.
Tọa độ đầy đủ: 21°18’36″N, 105°51’15″E.

Các cách viết phổ biến

Có hai cách phổ biến để biểu diễn tọa độ kinh độ và vĩ độ: hệ tọa độ Độ, Phút, Giây (DMS) và hệ tọa độ Độ Thập phân (DD).

Hệ tọa độ Độ, Phút, Giây (DMS)

Đây là cách viết truyền thống, được sử dụng phổ biến trong các lĩnh vực đo đạc và bản đồ học. Cách biểu diễn:

Độ (°): Giá trị nguyên lớn nhất, biểu thị khoảng cách lớn nhất từ điểm đo đến đường tham chiếu (xích đạo hoặc kinh tuyến gốc).
Phút (‘): Biểu thị phân chia nhỏ hơn của độ, mỗi độ có 60 phút.
Giây (“): Biểu thị phân chia nhỏ hơn nữa, mỗi phút có 60 giây.

Ví dụ:

Vĩ độ: 21°18’36″N (21 độ, 18 phút, 36 giây phía Bắc xích đạo).
Kinh độ: 105°51’15″E (105 độ, 51 phút, 15 giây phía Đông kinh tuyến gốc).

Hệ tọa độ Độ Thập phân (DD)

Hệ tọa độ này đơn giản hóa bằng cách biểu diễn tất cả các giá trị dưới dạng số thập phân. Đây là cách được sử dụng nhiều trong các hệ thống GIS hoặc GPS hiện đại.

Công thức chuyển đổi từ DMS sang DD:

Ví dụ:

Tọa độ DMS 21°18’36″N, 105°51’15″E được chuyển đổi sang DD:
- Vĩ độ: 21+1860+363600=21.3100 °N21+6018+360036=21.3100°N.
- Kinh độ: 105+5160+153600=105.8542 °E105+6051+360015=105.8542°E.

Chuyển từ DD sang DMS

Công thức chuyển đổi ngược:

Độ: Phần nguyên của số thập phân.
Phút: Lấy phần thập phân còn lại nhân với 60.
Giây: Lấy phần thập phân của phút nhân tiếp với 60.

Ví dụ:

Tọa độ DD: 21.3100°N.
Tính toán:
- Độ: 2121.
- Phút: 0.3100×60=18.60.3100×60=18.6.
- Giây: 0.6×60=360.6×60=36.
Kết quả: 21°18’36″N.

>>> Xem thêm: Kinh độ vĩ độ là gì? Giới thiệu chi tiết về hệ thống tọa độ toàn cầu

Các bước viết kinh độ và vĩ độ đúng cách

Dưới đây là hướng dẫn từng bước để viết tọa độ kinh độ và vĩ độ chính xác:

Xác định giá trị kinh độ và vĩ độ

Sử dụng thiết bị GPS như Máy GNSS RTK Hi-Target, Máy GNSS RTK Satlab với các model như Hi-Target vRTK và Satlab Freyja hoặc bản đồ để lấy giá trị kinh độ và vĩ độ.
Đọc giá trị theo từng thành phần: độ, phút, và giây (nếu sử dụng hệ tọa độ DMS).

Chọn hệ tọa độ phù hợp

Nếu làm việc với dữ liệu bản đồ hoặc trắc địa, nên sử dụng hệ DMS để đảm bảo độ chi tiết.
Trong các ứng dụng công nghệ hiện đại, hệ DD được ưa chuộng nhờ tính tiện lợi.

Ghi đúng định dạng

Luôn viết vĩ độ trước, kinh độ sau.
Sử dụng đầy đủ ký hiệu hướng (N, S, E, W) để tránh nhầm lẫn vị trí.

Ví dụ cụ thể:

Hệ DMS: 21°18’36″N, 105°51’15″E.
Hệ DD: 21.3100°N, 105.8542°E.

Kiểm tra lại tọa độ

Đảm bảo rằng các giá trị không vượt quá miền giá trị:
- Vĩ độ nằm trong khoảng từ -90° đến +90°.
- Kinh độ nằm trong khoảng từ -180° đến +180°.
Sử dụng phần mềm hoặc công cụ kiểm tra tọa độ để đảm bảo không có sai sót.

Những lỗi thường gặp khi viết kinh độ và vĩ độ

Nhầm lẫn thứ tự:

Đây là một lỗi phổ biến, đặc biệt là với người mới học hoặc không thường xuyên làm việc với tọa độ. Theo quy chuẩn quốc tế, vĩ độ luôn được viết trước, kinh độ viết sau.

Lỗi thường gặp: Đảo ngược thứ tự, ví dụ: 105°30’20″E, 20°15’45″N.
Hậu quả: Dẫn đến định vị sai vị trí, vì hệ thống sẽ hiểu kinh độ là vĩ độ và ngược lại. Điều này đặc biệt nghiêm trọng khi chia sẻ tọa độ với các hệ thống quốc tế hoặc thiết bị GPS.
Cách khắc phục: Luôn nhớ quy tắc: vĩ độ trước (N/S), kinh độ sau (E/W). Ví dụ đúng: 20°15’45″N, 105°30’20″E.

Sai ký hiệu hướng:

Lỗi thường gặp: Viết sai hướng, chẳng hạn nhầm N (Bắc) thành S (Nam) hoặc E (Đông) thành W (Tây).
Hậu quả: Một vị trí ở bán cầu Bắc có thể bị định vị thành bán cầu Nam, hoặc một điểm ở Đông bán cầu bị nhầm thành Tây bán cầu. Ví dụ, 20°15’45″N, 105°30’20″E có thể bị ghi sai thành 20°15’45″S, 105°30’20″W, dẫn đến sai lệch hàng nghìn kilomet.
Cách khắc phục: Kiểm tra kỹ ký hiệu hướng sau khi ghi tọa độ. Tự hỏi: điểm này thuộc bán cầu nào (Bắc/Nam) và nằm ở phía Đông hay Tây kinh tuyến gốc?

Không ghi đơn vị đầy đủ:

Các ký hiệu đo như độ (°), phút (‘), và giây (“) là yếu tố không thể thiếu trong hệ tọa độ DMS (Độ, Phút, Giây). Thiếu bất kỳ ký hiệu nào cũng làm cho tọa độ trở nên khó hiểu hoặc sai lệch:

Lỗi thường gặp: Ghi thiếu ký hiệu hoặc dùng sai ký hiệu. Ví dụ: 20 15 45 N, 105 30 20 E.
Hậu quả: Làm cho người đọc không biết giá trị là gì (độ, phút hay giây), dẫn đến nhầm lẫn khi sử dụng dữ liệu.
Cách khắc phục: Luôn ghi đầy đủ ký hiệu sau mỗi giá trị. Ví dụ: 20°15’45″N, 105°30’20″E.

>>> Tham khảo thêm: Các dự án bàn giao thiết bị đo đạc uy tín tại Việt Thanh Group.

Lưu ý quan trọng khi viết kinh độ và vĩ độ

Luôn kiểm tra giá trị tọa độ: Dù sử dụng hệ tọa độ nào, việc kiểm tra lại giá trị tọa độ là rất cần thiết.
Chọn hệ quy chiếu phù hợp: Các hệ quy chiếu như WGS84 hay NAD83 có thể ảnh hưởng đến giá trị tọa độ. Đảm bảo sử dụng hệ quy chiếu thống nhất trong toàn bộ dự án.
Sử dụng công cụ hỗ trợ: Các phần mềm GIS hoặc công cụ trực tuyến như Google Earth có thể giúp kiểm tra và chuyển đổi tọa độ dễ dàng.

Việc viết kinh độ và vĩ độ đúng cách là kỹ năng quan trọng trong trắc địa và các lĩnh vực liên quan đến địa lý. Bằng cách tuân thủ các quy tắc, sử dụng đúng hệ tọa độ và kiểm tra cẩn thận, bạn có thể đảm bảo rằng các tọa độ luôn chính xác và dễ hiểu. Điều này không chỉ giúp ích trong các công việc đo đạc mà còn tăng tính hiệu quả khi ứng dụng vào thực tế.

Hãy liên hệ với Việt Thanh Group để được hỗ trợ về dịch vụ cho thuê thiết bị đo đạc với chính sách hấp dẫn nhất.