Khám phá sai số cho phép của máy thủy bình: Yếu tố quyết định độ chính xác trong trắc địa

Trong lĩnh vực trắc địa, sai số cho phép của máy thủy bình là một yếu tố vô cùng quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến độ chính xác của các phép đo. Máy thủy bình là thiết bị không thể thiếu trong các dự án đo đạc địa hình, xây dựng và thi công công trình. Việt Thanh Group sẽ giúp bạn khám phá sâu hơn về sai số cho phép của máy thủy bình, những yếu tố ảnh hưởng và cách kiểm soát chúng trong thực tế.

>>> Xem thêm:  Máy GNSS RTK chính hãng, giá rẻ tại Việt Thanh Group.

Tìm hiểu về sai số cho phép của máy thủy bình là gì?

Sai số cho phép của máy thủy bình đề cập đến mức độ sai lệch tối đa mà máy có thể chấp nhận được trong quá trình đo đạc mà vẫn đảm bảo độ chính xác của kết quả. Sai số này thường được nhà sản xuất đưa ra dựa trên các thử nghiệm và tiêu chuẩn kỹ thuật cụ thể. Sai số cho phép được xác định bởi nhiều yếu tố, bao gồm cấu trúc thiết kế của máy, điều kiện môi trường, và kỹ năng của người sử dụng.

Trong các phép đo trắc địa, việc kiểm soát sai số là yếu tố then chốt để đảm bảo rằng các kết quả đo đạc phản ánh đúng thực tế, từ đó đưa ra các quyết định chính xác trong quá trình xây dựng và quy hoạch.

>>> Việt Thanh Group tự hào là đơn vị hàng đầu trong việc cung cấp các dịch vụ cho thuê thiết bị đo đạc.

Các loại sai số cho phép của máy thủy bình 

Sai số hệ thống

Sai số hệ thống là loại sai số cố định và có thể dự đoán được, thường xuất hiện do những yếu tố liên quan đến thiết bị hoặc phương pháp đo đạc. Ví dụ, nếu máy thủy bình bị lệch trục ngắm hoặc có sự sai lệch trong quá trình lắp đặt, các kết quả đo sẽ bị ảnh hưởng theo một hướng nhất định, tạo ra sai số hệ thống. Loại sai số này có thể được phát hiện và hiệu chỉnh thông qua các bài kiểm tra và hiệu chỉnh định kỳ.

Sai số ngẫu nhiên

Sai số ngẫu nhiên là những sai lệch không thể dự đoán trước và thường xuất hiện do những yếu tố bên ngoài như điều kiện thời tiết, độ rung của mặt đất, hoặc kỹ năng của người thực hiện đo đạc. Loại sai số này có thể làm cho các kết quả đo dao động không nhất quán, gây khó khăn trong việc đạt được độ chính xác cao. Để giảm thiểu sai số ngẫu nhiên, cần tiến hành nhiều lần đo và áp dụng các kỹ thuật trung bình hóa kết quả.

Sai số dụng cụ

Sai số dụng cụ là loại sai số liên quan trực tiếp đến chất lượng và tình trạng của máy thủy bình. Sai số này có thể do thiết bị bị hư hỏng, hao mòn, hoặc không được bảo dưỡng đúng cách. Máy thủy bình cần được hiệu chỉnh định kỳ và bảo dưỡng thường xuyên để đảm bảo hoạt động tốt nhất và hạn chế sai số dụng cụ.

>>> Xem thêm: Máy Thủy Bình Sokkia , Máy Thủy Bình Leica , Máy Thủy Bình Hi-Target giúp nâng cao chất lượng công việc trong các lĩnh vực đo đạc địa lý và các máy thủy bình nổi bật như:

Máy Thủy Bình Hi-Target HT32, Máy Thủy Bình Sokkia B40A, Máy Thủy Bình Nikon AX-2S để xác định chính xác vị trí và ranh giới của từng thửa đất trên thực địa.

Sai số cho phép của máy thủy bình trong thực tế

Các tiêu chuẩn về sai số cho phép

Trong trắc địa, sai số cho phép của máy thủy bình thường được quy định theo các tiêu chuẩn quốc tế hoặc quốc gia. Các tiêu chuẩn này đặt ra các giới hạn sai số cho các loại máy thủy bình khác nhau, tùy thuộc vào mức độ chính xác yêu cầu cho từng ứng dụng cụ thể. Ví dụ, trong các dự án xây dựng cơ sở hạ tầng lớn, sai số cho phép thường rất nhỏ để đảm bảo tính chính xác cao nhất cho các công trình.

Các yếu tố ảnh hưởng đến sai số cho phép

Sai số cho phép của máy thủy bình có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, bao gồm:

• Chất lượng máy thủy bình: Máy thủy bình chất lượng cao, được sản xuất bởi các thương hiệu uy tín thường có sai số thấp hơn và hoạt động ổn định hơn.
• Điều kiện môi trường: Các yếu tố như nhiệt độ, độ ẩm, gió, và ánh sáng mặt trời có thể ảnh hưởng đến kết quả đo đạc, đặc biệt là khi đo ngoài trời trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt.
• Kỹ thuật đo đạc: Kỹ năng và kinh nghiệm của người thực hiện đo đạc cũng đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát sai số. Việc sử dụng đúng phương pháp và kỹ thuật đo đạc có thể giảm thiểu đáng kể sai số.

Cách kiểm nghiệm sai số góc i máy thủy bình như sau:

Bước 1:

Mang máy thủy bình hãng Leica ra khu vực kiểm tra (nên chọn khu vực bằng phẳng), chọn 2 điểm cố định, khoảng cách đạt khoảng 40 – 50 m.

Bước 2:

Mang chân máy dựng giữa 2 mia, sao cho khoảng cách từ máy đến 2 mia tương đối bằng nhau, xấp xỉ 20 m.
Lắp máy vào chân và tiến hành cân chỉnh máy vào vị trí cân bằng. Xoay máy hướng về phía mia dựng tại mốc A, đọc số trên mia tại A là a1 = 1413 mm; tương tự quay máy hướng về phía mia đang dựng tại mốc B, đọc số trên mia B là b1 = 1068 mm.
Tiến hành tính độ chênh cao giữa 2 điểm mốc A và B:
h1 = a1 – b1 = 1413 – 1068 = 345 mm.

Bước 3:

Di chuyển máy đến gần vị trí 1 trong 2 điểm mốc, với khoảng cách xấp xỉ là 3m – 37m. Ở đây ta chọn vị trí máy gần mia B
Sau khi cân chỉnh máy vào vị trí cân bằng, ta xoay máy hướng về phía mia đang dựng tại mốc A, đọc được số mia a2 = 1379 mm; rồi xoay máy ngắm về phía mia dựng tại mốc B, đọc được số mia B là b2 = 1032 mm.

Tính toán độ chênh cao giữa 2 mốc A và B:
h2 = a2 – b2 = 1379 – 1032 = 347 mm.

Bước 4:

So sánh chênh cao của 2 điểm mốc A và B qua 2 lần đo: lần 1 máy giữa 2 mia thì h1= 345 mm; lần 2 máy gần điểm mia B thì h2 = 347 mm.

Sai số của 2 lần đo là:

H = h1 – h2 = 345 – 347 = – 0002 mm.

Vậy sai số – 2 mm là sai số góc i của máy thủy bình.

H = 2 mm < 3 mm (Đạt).

Phạm vi sai số cho phép đối với các loại máy thủy bình

Phạm vi sai số cho phép của máy thủy bình khác nhau tùy theo loại máy và ứng dụng cụ thể. Các máy thủy bình thông dụng thường có sai số cho phép từ 1mm đến 2mm trên 1km đo ngắm. Đối với các máy thủy bình chính xác cao, phạm vi sai số có thể giảm xuống dưới 1mm trên 1km đo ngắm, đáp ứng các yêu cầu khắt khe trong các dự án đòi hỏi độ chính xác tuyệt đối.

>>> Xem thêm: Cách bảo dưỡng máy thủy bình: Hướng dẫn chi tiết và những lưu ý quan trọng

Cách kiểm soát và giảm thiểu sai số cho phép của máy thủy bình

• Hiệu chỉnh định kỳ: Quá trình hiệu chỉnh giúp phát hiện và sửa chữa các sai lệch trong thiết bị, đảm bảo rằng máy thủy bình luôn hoạt động trong phạm vi sai số cho phép. Nên thực hiện hiệu chỉnh máy thủy bình tại các trung tâm bảo hành uy tín hoặc theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
• Bảo dưỡng thiết bị: Bảo dưỡng định kỳ giúp duy trì chất lượng và hiệu suất của máy thủy bình, từ đó hạn chế các sai số liên quan đến dụng cụ. Việc bảo dưỡng bao gồm làm sạch thiết bị, kiểm tra và thay thế các bộ phận hư hỏng, cũng như bảo quản thiết bị đúng cách khi không sử dụng.
• Sử dụng đúng kỹ thuật đo đạc: Người sử dụng máy thủy bình cần được đào tạo đúng cách, hiểu rõ về cách thức vận hành thiết bị và biết cách điều chỉnh các thông số khi gặp phải các tình huống bất thường trong quá trình đo đạc.
• Điều chỉnh các yếu tố môi trường: Khi đo đạc ngoài trời, điều kiện môi trường có thể ảnh hưởng lớn đến kết quả đo. Do đó, cần chọn thời điểm đo thích hợp, tránh những giờ cao điểm nhiệt độ hoặc thời tiết xấu. Đồng thời, cần che chắn máy thủy bình khỏi gió lớn và ánh sáng mặt trời trực tiếp để đảm bảo các phép đo không bị sai lệch.

>>> Xem thêm: Bảng giá bán máy thuỷ bình cũ chi tiết nhất dành cho các kỹ sư

Ứng dụng cụ thể về sai số của máy thủy bình trong thực trắc địa

Dự án xây dựng cầu đường

Trong một dự án xây dựng cầu đường, sai số của máy thủy bình có thể ảnh hưởng lớn đến độ chính xác của các phép đo cao độ, dẫn đến các vấn đề như cầu bị lệch, không đạt yêu cầu kỹ thuật hoặc gây nguy hiểm cho người sử dụng. Ví dụ, nếu sai số vượt quá mức cho phép, mặt đường có thể bị nghiêng, gây nguy cơ mất an toàn cho phương tiện giao thông.

Dự án xây dựng tòa nhà cao tầng

Trong xây dựng tòa nhà cao tầng, việc kiểm soát sai số của máy thủy bình là cực kỳ quan trọng để đảm bảo rằng các tầng của tòa nhà được xây dựng thẳng đứng và theo đúng thiết kế. Nếu sai số không được kiểm soát, tòa nhà có thể bị nghiêng, gây ra nguy cơ sụp đổ hoặc các vấn đề an toàn khác.

Dự án đo đạc và phân lô đất

Trong dự án đo đạc và phân lô đất, sai số của máy thủy bình có thể dẫn đến việc xác định sai ranh giới các lô đất, gây ra tranh chấp và ảnh hưởng đến quyền lợi của người sử dụng đất. Sai số cũng có thể làm giảm giá trị của các lô đất do các phép đo không chính xác, gây thiệt hại kinh tế cho các bên liên quan.

Sai số cho phép của máy thủy bình là một yếu tố quan trọng quyết định độ chính xác và đáng tin cậy của các phép đo trong trắc địa. Việc hiểu rõ các loại sai số, yếu tố ảnh hưởng và các phương pháp kiểm soát sai số là cần thiết để đảm bảo rằng các kết quả đo đạc luôn đạt tiêu chuẩn cao nhất. Hãy liên hệ với Việt Thanh Group qua hotline 0972-819-598 để đồng hành cùng bạn trong mọi dự án, mang đến sự yên tâm và thành công cho từng dự án.