Quan trắc chuyển vị công trình: Tiêu chuẩn và quy trình

Quan trắc chuyển vị công trình là một trong những công tác quan trọng để đảm bảo an toàn và chất lượng trong quá trình thi công cũng như sử dụng các công trình xây dựng. Việc quan trắc này giúp phát hiện sớm các biến động và dịch chuyển không mong muốn, từ đó đưa ra các biện pháp khắc phục kịp thời.

Giới thiệu chung về quan trắc chuyển vị công trình

Chuyển vị công trình là hiện tượng dịch chuyển của các kết cấu công trình dưới tác động của các yếu tố ngoại lực như trọng lượng, tải trọng gió, động đất, và các tác động môi trường khác. Quan trắc chuyển vị là quá trình theo dõi và ghi nhận các biến động này nhằm đảm bảo công trình luôn trong trạng thái an toàn và ổn định.

Tầm quan trọng của quan trắc chuyển vị công trình

Việc quan trắc chuyển vị công trình đóng vai trò quan trọng trong việc:

1. Đảm bảo an toàn: Phát hiện sớm các dấu hiệu chuyển vị bất thường giúp ngăn ngừa các sự cố nghiêm trọng.
2. Bảo vệ công trình: Duy trì chất lượng và tuổi thọ của công trình bằng cách kiểm soát và điều chỉnh các biến động.
3. Tuân thủ quy định: Đảm bảo công trình tuân thủ các tiêu chuẩn và quy định pháp luật về an toàn xây dựng.

>>> Xem thêm: Quan trắc lún công trình là gì? Phương pháp quan trắc lún

Tiêu chuẩn quan trắc chuyển vị công trình

Việc quan trắc chuyển vị công trình tại Việt Nam được thực hiện theo các tiêu chuẩn sau:

TCVN 9360:2012 quy định về khảo sát địa chất công trình phục vụ thiết kế và thi công nền móng. Tiêu chuẩn này bao gồm các hướng dẫn về việc quan trắc chuyển vị để đảm bảo nền móng đạt yêu cầu chất lượng và an toàn.

TCVN 9394:2012 hướng dẫn về việc quan trắc lún và dịch chuyển của công trình xây dựng. Tiêu chuẩn này cung cấp các quy định chi tiết về thiết bị, phương pháp và quy trình quan trắc chuyển vị.

QCVN 03:2012/BXD là quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn trong xây dựng. Quy chuẩn này yêu cầu việc quan trắc chuyển vị phải được thực hiện để đảm bảo an toàn cho công trình và người sử dụng.

Phương pháp quan trắc chuyển vị công trình

Có nhiều phương pháp quan trắc chuyển vị công trình, bao gồm:

Quan trắc bằng phương pháp cơ học

Sử dụng các thiết bị như máy thủy bình, máy toàn đạc điện tử để đo đạc các biến động về độ cao và vị trí của các điểm quan trắc trên công trình. Phương pháp này được ưa chuộng nhờ tính chính xác cao và dễ dàng triển khai.

Quan trắc bằng phương pháp điện tử

Sử dụng các cảm biến điện tử như cảm biến dịch chuyển, cảm biến áp lực để theo dõi các biến động. Các cảm biến này có khả năng cung cấp dữ liệu liên tục và chính xác, giúp theo dõi chuyển vị một cách hiệu quả.

Quan trắc bằng hệ thống GPS

Sử dụng công nghệ định vị toàn cầu (GPS) để theo dõi vị trí của các điểm quan trắc trên công trình. Phương pháp này đặc biệt hữu ích cho các công trình lớn và có diện tích rộng.

Quan trắc chuyển vị ngang

Quan trắc chuyển vị ngang là quá trình theo dõi và đo đạc các dịch chuyển ngang của công trình dưới tác động của tải trọng gió, động đất, hoặc các yếu tố ngoại lực khác. Phương pháp này thường được áp dụng cho các công trình cao tầng, cầu, cột điện, và các kết cấu khác có khả năng chịu tác động ngang lớn.

Để thực hiện các công tác đo chuyển dịch ngang, cần kết hợp một số phương pháp bổ sung như:

• Phương pháp hướng chuẩn.
• Phương pháp đo góc cạnh.
• Phương pháp giao hội góc, giao hội cạnh hoặc giao hội góc-cạnh.
• Phương pháp tam giác.
• Phương pháp đường chuyền đa giác.

Quan trắc chuyển vị nghiêng

Quan trắc chuyển vị nghiêng là quá trình theo dõi và đo đạc các góc nghiêng của công trình. Phương pháp này đặc biệt quan trọng đối với các công trình như đập nước, tòa nhà cao tầng, và các kết cấu khác có nguy cơ bị nghiêng do nền móng yếu hoặc tác động ngoại lực. Thiết bị thường được sử dụng bao gồm các cảm biến nghiêng (inclinometer) để đo góc nghiêng chính xác.

Tùy theo điều kiện cụ thể của khu vực thực hiện dự án quan trắc, chiều cao của công trình và độ chính xác cần thiết, có thể lựa chọn các phương pháp đo độ nghiêng sau đây:

• Phương pháp tọa độ.
• Phương pháp đo góc ngang.
• Phương pháp đo góc nhỏ.
• Phương pháp chiếu đứng.
• Phương pháp đo khoảng thiên đỉnh nhỏ.

Quy trình quan trắc chuyển vị công trình

Quy trình quan trắc chuyển vị công trình bao gồm các bước sau:

Lập kế hoạch quan trắc

Xác định vị trí và số lượng điểm quan trắc, lựa chọn phương pháp và thiết bị quan trắc phù hợp, lập lịch trình quan trắc chi tiết.

Cài đặt thiết bị quan trắc

Cài đặt các thiết bị quan trắc tại các vị trí đã xác định trong kế hoạch, đảm bảo thiết bị hoạt động chính xác và ổn định.

Tiến hành quan trắc

Thực hiện quan trắc theo lịch trình đã lập, ghi nhận các dữ liệu đo đạc về chuyển vị của công trình.

Phân tích số liệu

Xử lý và phân tích dữ liệu quan trắc để đánh giá tình trạng chuyển vị của công trình, xác định các biến động bất thường.

Báo cáo và đề xuất biện pháp khắc phục

Lập báo cáo kết quả quan trắc, đưa ra các đề xuất về biện pháp khắc phục nếu phát hiện các dấu hiệu chuyển vị bất thường.

>>> Xem thêm: Lưu ý những tiêu chuẩn quan trắc lún công trình mới nhất hiện nay

Ứng dụng máy thủy bình trong quan trắc chuyển vị công trình

Máy thủy bình là thiết bị quan trọng trong việc đo đạc chuyển vị công trình ví dụ như máy thuỷ bình Hi-Target HT32, máy thuỷ bình Topcon AT-B4A ,… Thiết bị này giúp đo độ cao và độ nghiêng của các điểm quan trắc với độ chính xác cao. Máy thủy bình thường được sử dụng trong các giai đoạn khảo sát, thi công và kiểm tra bảo dưỡng công trình.

Máy thủy bình hoạt động dựa trên nguyên lý đo chiều cao so với một điểm mốc cố định. Khi sử dụng trong quan trắc chuyển vị, máy thủy bình giúp xác định chính xác các biến động về độ cao của các điểm quan trắc, từ đó đánh giá mức độ chuyển vị của công trình.

Quan trắc chuyển vị công trình là công tác quan trọng trong quá trình thi công và quản lý chất lượng công trình xây dựng. Việc tuân thủ các tiêu chuẩn và quy trình quan trắc giúp đảm bảo an toàn, chất lượng và hiệu quả kinh tế cho công trình. Để thực hiện quan trắc chuyển vị hiệu quả, cần có kế hoạch chi tiết, sử dụng các thiết bị đo đạc chính xác và thực hiện phân tích số liệu cẩn thận.

>> Xem thêm dịch vụ sửa chữa, hiệu chỉnh thiết bị đo đạc nhanh chóng và chuyên nghiệp của Việt Thanh Group