Có mấy loại tỉ lệ bản đồ Cách tính tỉ lệ bản đồ

Có mấy loại tỉ lệ bản đồ? Hiện nay có 2 loại tỉ lệ bản đồ bao gồm tỉ lệ số và tỉ lệ thước. Để đo vẽ bản đồ chính xác, các kỹ sư thường sử dụng các thiết bị đo đạc như: máy định vị GPS 2 tần Mỗi loại lại có những ưu điểm riêng biệt khác nhau, cùng tìm hiểu chi tiết hơn trong bài viết dưới đây nhé.

Có mấy loại tỉ lệ bản đồ?

Khi tìm hiểu về bản đồ, chúng ta cần tìm hiểu xem có mấy loại tỉ lệ bản đồ, tỉ lệ bản đồ có mấy dạng, tỉ lệ bản đồ cho ta biết về mối quan hệ giữa khoảng cách thực tế của một sự vật hiện tượng với hình vẽ biểu tượng của nó trên biểu đồ. Hiện nay có 2 loại tỉ lệ được biểu thị dưới 2 dạng như sau:

Tỉ lệ số:

Đầy là loại tỉ lệ mà phân số luôn có tử số là 1. Mẫu số càng lớn thì tỉ lệ càng nhỏ và ngược lại. Ví dụ: Bản đồ có tỉ lệ là 1: 100.000, tức là 1cm trên bản đồ sẽ tương ứng với 100.000 cm trên thực tế hoặc 1km.

Như trong ví dụ thực tế dưới đây, loại bản đồ này có tỉ lệ là 1 : 25 000. Tức là 1 cm trên bản đồ tương ứng với 25 000 cm trên thực tế, hoặc 25 km.

Máy GNSS RTK Hi-Target được xem là thiết bị định vị toạ độ địa lý chính xác từ đó cung cấp dữ liệu lập tỷ lệ bản đồ được sử dụng rộng rãi. Trong đó một số model được nhiều kỹ sư ưu chuộng là:

>>>Xem thêm: Quy trình đo vẽ bản đồ địa hình chi tiết

Tỉ lệ thước:

Đây là loại tỉ lệ mà được vẽ dưới dạng một thước đo đã được tính sẵn. Mỗi đoạn vẽ trên bản đồ đều được ghi số đo độ dài tương ứng trên thực tế. Ví dụ: Trên mỗi đoạn sẽ có quy ước 1cm trên bản đồ bằng 1km thực tế hoặc 10km thực tế.

Dựa vào hai cách phân loại tỉ lệ bản đồ này mà người xem có thể dễ dàng theo dõi và đọc được bản đồ một cách nhanh chóng và chính xác nhất. Hiểu rõ được những quy ước thể hiện trên bản đồ.

Như trong ví dụ thực tế dưới đây, 1cm trên bản đồ tương ứng với 1km ngoài thực tế.

>>>Xem thêm: Quy phạm đo vẽ bản đồ mới nhất

Cách tính tỉ lệ bản đồ

Sau khi biết được có mấy loại tỉ lệ bản đồ và hiểu được ý nghĩa tỉ lệ bản đồ là gì. Bạn cần tìm hiểu về cách tính tỉ lệ bản đồ, cách tính thực tế như thế nào để có thể đọc bản đồ một cách chính xác:

Bạn chuẩn bị cho mình một chiếc thước, sau đó tiến hành đo các điểm trên bản đồ bằng chiếc thước đo.
Ghi chú lại độ dài mà mình đo được.
Sau đó áp dụng tỉ lệ của bản đồ mà mình đang theo dõi. áp dụng công thức và tính toán ra tỉ lệ thực tế.

Ví dụ, bản đồ có tỉ lệ là 1:1000000, bạn cần đo quãng đường từ Hà Nội đến Hải Phòng, sau khi sử dụng thước đo, bạn đo được 11,4 cm. Như vậy quãng đường thực tế từ Hà Nội đến Hải Phòng sẽ được tính như sau: 11,4 x 1000 000 = 11 400 000 cm = 114 km.

Dựa vào cách tính trên bạn có thể dễ dàng tính được tỉ lệ thật ngoài thực tế của bản đồ.

Những ứng dụng của tỷ lệ bản đồ trong thực tế

Bản đồ không chỉ được ứng dụng để xem đường đi, hay địa hình, mà còn được ứng dụng trong rất nhiều các lĩnh vực khác, chẳng hạn như kiến trúc xây dựng, quân sự, du lịch,…

Ứng dụng của tỉ lệ bản đồ trong kiến trúc xây dựng

Ở những công trình lớn, bản đồ là vật dụng không thể thiếu để các bộ phận, có thể làm việc ăn ý với nhau. Bởi một kiến trúc có rất nhiều các chi tiết, như cách bố trí không gian, căn phòng rộng bao nhiêu, tường dầy bao nhiêu, vị trí nào đặt cái gì, lắp cái gì,… rất rất nhiều những vấn đề liên quan, mà bản đồ như một công cụ để các bộ phận, để mọi người có thể làm việc ăn ý với nhau. Và tỉ lệ bản đồ sẽ giúp chúng ta khi nhìn vào bản đồ có thể hiểu được rằng kích thước thực của chúng là bao nhiêu, vô cùng tiện lợi.

Ứng dụng trong quân sự

Thêm một lĩnh vực mà bản đồ mà một trong những công cụ được sử dụng nhiều nhất. Trong mỗi trân đánh quân cả quân dịch và quan ta đều phải sử dụng bản đồ để đưa ra những chiến thuật sống còn. Bản đồ chính là công cụ hỗ trợ điều đó. Trong lĩnh vực này loại bản đồ được sử dụng nhiều nhất là bản đồ địa hình. Loại bản đồ này cũng sử dụng tỉ lệ bản đồ để đo được sự gồ ghề, dốc, độ cao của địa hình. Dựa vào đó mà đưa ra những chiến thật có lợi nhất cho quân ta.

Tỉ lệ bản đồ hệ thống bản đồ địa hình quốc gia

Theo như luật đo đạc và bản đồ năm 2018 cho biết, dựa trên cơ sở dữ liệu nền địa lý quốc gia và hệ thống bản đồ địa hình quốc gia, hiện nay có các tỉ lệ bản đồ như sau:

Tỉ lệ lớn bao gồm 1:2.000, 1:5.000 và 1:10.000. Loại tỉ lệ lớn 1:2.000, 1:5.000 thường được sử dụng tại các khu vực đô thị, các khu thuộc diện quy hoạch, các khu vực chức năng đặc thù, còn tỉ lệ 1:10.000 thì được sử dụng cho toàn bộ các khu vực trên lãnh thổ Việt Nam.
Tỉ lệ trung bình bao gồm 1:25.000, 1:50.000 và 1:100.000. Được sử dụng cho các khu vực đất liền trên lãnh thổ Việt Nam.
Tỉ lệ nhỏ bao gồm 1:250.000, 1:500.000 và 1:1.000.000. Được sử dụng cho các khu vực đất liền trên lãnh thổ Việt Nam.

Đối với cơ sở dữ liệu nền địa lý quốc gia, bản đồ địa hình quốc gia, bản đồ địa hình đáy biển tỉ lệ lớn sẽ được sử dụng cho những vùng biển quần đảo, các đảo lớn, cảng biển. Còn với cơ sở dữ liệu nền địa lý quốc gia, bản đồ địa hình quốc gia, bản đồ địa hình đáy biển tỉ lệ trung bình được sử dụng đối với những khu vực nội thủy, lãnh hải.

Với cơ sở dữ liệu nền địa lý quốc gia, bản đồ địa hình quốc gia, bản đồ địa hình đáy biển tỉ lệ nhỏ, được sử dụng đối với toàn bộ các vùng biển Việt Nam.

Bài viết dưới đây giới thiệu đến các bạn về tỉ lệ bản đồ, có mấy loại tỉ lệ bản đồ, và cách tính tỉ lệ bản đồ. Với 2 loại tỉ lệ bản đồ là tỉ lệ thước và tỉ lệ số, bạn có thể dễ dàng theo dõi các thông số có trên bản đồ, tính toán một cách nhanh chóng và dễ dàng để áp dụng vào thực tế.

Mong rằng với những thông tin trên đây, các bạn sẽ có thêm những kiến thức mới về cách xem bản đồ một cách chính xác nhất. Bạn có thể tham khảo dịch vụ đo đạc bản đồ tại Công ty Cổ phần Tập đoàn Việt Thanh

>> Xem thêm Dịch vụ Đo đạc bản đồ uy tín – chuyên nghiệp