Độ chính xác mô hình Geoid – Yếu tố quan trọng trong đo đạc hiện đại

Độ chính xác mô hình Geoid là một trong những yếu tố quan trọng và có ý nghĩa to lớn trong lĩnh vực trắc địa và địa lý không gian. Đặc biệt khi kết hợp với các thiết bị đo đạc hiện đại như máy định vị 2 tần số RTK giúp cải thiện độ tin cậy và nâng cao hiệu quả công việc. Vậy mô hình Geoid là gì và độ chính xác của nó có ý nghĩa như nào đối với các ứng dụng thực tế? Cùng tìm hiểu chi tiết nhất trong bài viết sau đây.

>>> Xem thêm: Máy toàn đạc điện tử chính hãng, giá tốt nhất

Yếu tố ảnh hưởng đến độ chính xác mô hình Geoid

Mô hình Geoid chính là mô hình toán học mô tả hình dạng của Geoid, giúp chúng ta xác định độ cao của một điểm bất kỳ trên mặt Trái đất so với mặt chuẩn này. Độ chính xác mô hình Geoid bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như sau:

• Mật độ và chất lượng dữ liệu: Số lượng điểm đo trọng lực càng nhiều và được phân bổ càng đều thì độ chính xác của mô hình Geoid càng cao

• Độ chính xác của từng điểm đo trọng lượng ảnh hưởng trực tiếp đến mô hình Geoid. Chất lượng của điểm đo bị tác động bởi thiết bị đo đạc, phương pháp đo, điều kiện môi trường.

• Mô hình toán học được sử dụng để xây dựng mô hình Geoid, gồm có: phương pháp nội suy, hàm cơ sở và mô hình trọng trường toàn cầu.
• Các yếu tố địa chất gồm có địa hình, hoạt động địa chất, sự phân bổ không đồng đều của khối lượng trong lòng Trái Đất.
• Các yếu tố khác như độ cao của điểm đo, môi trường đo và sai số trong quá trình xử lý dữ liệu

>>> Xem thêm: Định vị điểm bằng công nghệ GPS: Tìm hiểu tổng quan

Ý nghĩa quan trọng của độ chính xác mô hình Geoid

Độ chính xác mô hình Geoid đóng vai trò quyết định đến độ chính xác của các phép đo cao bằng GPS. Để xác định vị trí của một điểm, khi sử dụng GPS chúng ta sẽ thu được độ cao elip (độ cao so với một elip tham chiếu). và chúng ta cần sử dụng mô hình Geoid để chuyển đổi độ cao elip thành độ cao địa lý – độ cao so với mặt biển trung bình.

Độ chính xác của mô hình Geoid đóng vai trò rất quan trọng trong việc đảm bảo độ chính xác của các kết quả đo đạc bằng thiết bị trắc địa, trong đó có máy GNSS RTK. 

Do đó, độ chính xác mô hình Geoid thấp, dẫn đến sai số trong quá trình chuyển đổi độ cao tăng, ảnh hưởng đến độ chính xác của các kết quả đo đạc và các tính toán liên quan khác. Trong đó bao gồm nhiều ứng dụng sử dụng thông tin độ cao chính xác như:

• Xác định độ cao của các công trình, tính toán khối lượng đất đa, lập bản đồ địa chính trong xây dựng
• Đánh giá mực nước ngầm, biến đổi khí hậu, xói mòn bờ biển,… trong quản lý tài nguyên nước
• Nghiên cứu khoa học về địa chất, địa mạo, trọng trường Trái Đất
• Xác định tọa độ, lập bản độ địa hình, điều hướng,… trong quân sự

Tóm lại, độ chính xác mô hình Geoid có ý nghĩa quan trọng trong nhiều lĩnh vực của đời sống. mô hình Geoid chính xác sẽ giúp:

• Đảm bảo và nâng cao độ chính xác của các kết quả đo đạc và tính toán có độ tin cậy cao
• Giảm thiểu sai số, tiết kiệm thời gian, chi phí và cải thiện hiệu quả công việc
• Hỗ trợ cho việc quản lý tài nguyên, phòng chống thiên tai, tăng cường khả năng ứng phó với các vấn đề xã hội, góp phần phát triển bền vững

Độ chính xác mô hình Geoid kết hợp với các thiết bị trắc địa, đo đạc hiện đại và chất lượng, có độ chính xác cao càng nâng cao hiệu quả công việc. Tham khảo các dòng máy RTK chất lượng cao như máy GNSS RTK Hi-target, máy GNSS RTK Satlab,  với các model bán chạy nhất là: Hi-Target V200, Hi-Target vRTK, Satlab Freyja, Satlab Eyr, …

>>> Xem thêm: Tổng quan về các hãng máy GPS RTK tại thị trường Việt Nam

Biện pháp cải thiện độ chính xác mô hình Geoid

Từ các yếu tố ảnh hưởng trên, để nâng cao độ chính xác của mô hình Geoid, chúng ta cần tập trung vào việc cải thiện số lượng và chất lượng dữ liệu đầu vào và áp dụng các phương pháp xử lý dữ liệu và xây dựng mô hình hiệu quả, cụ thể như sau:

• Tăng mật độ điểm đo trọng lực, đặc biệt là ở các khu vực địa hình phức tạp
• Nâng cao độ chính xác của từng điểm đo bằng cách sử dụng thiết bị đo trọng lực hiện đại
• Kết hợp nhiều loại dữ liệu
• Áp dụng các phương pháp lọc, loại bỏ nhiễu và hiệu chỉnh dữ liệu, xử lý dữ liệu hiệu quả
• Chọn mô hình toán học phù hợp, cũng như sử dụng các phần mềm chuyên dụng, các thuật toán học máy  để xây dựng mô hình Geoid
• Đánh giá và hiệu chỉnh mô hình, dựa trên kết quả so sánh, thực hiện các hiệu chỉnh cần thiết để cải thiện độ chính xác của mô hình

>>> Xem thêm: Lưu ý lựa chọn máy RTK: Những tiêu chí quan trọng cho độ chính xác và hiệu quả cao

Tóm lại, độ chính xác mô hình Geoid đóng vai trò cốt lõi trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Trong tương lai gần, với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ và sự ra đời của các thiết bị đo đạc hiện đại, chất lượng  giúp việc xây dựng và ứng dụng các mô hình Geoid chính xác hơn, phục vụ tốt hơn cho nhu cầu của con người.