Phương pháp đo dài trắc địa – Tìm hiểu kỹ thuật đo đạc chính xác

Đo dài là một trong những công việc quan trọng trong ngành trắc địa, đóng vai trò quan trọng trong việc xác định khoảng cách giữa các điểm trên mặt đất. Để đảm bảo độ chính xác cao và hiệu quả trong quá trình đo dài, có nhiều phương pháp khác nhau được sử dụng, từ các phương pháp truyền thống đến những công nghệ hiện đại. Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá các phương pháp đo dài trắc địa, bao gồm cả đo trực tiếp và đo gián tiếp, cùng với các thiết bị hỗ trợ như máy thủy bình và máy GNSS RTK.

Phương pháp đo dài trắc địa trực tiếp

Phương pháp đo dài trực tiếp là một trong những cách cơ bản nhất để đo khoảng cách giữa hai điểm. Bằng cách sử dụng các dụng cụ đo được đặt trực tiếp trên đoạn thẳng cần đo, ta có thể xác định được độ dài thực tế của đoạn thẳng đó.

Quy trình đo trực tiếp

• Chuẩn bị dụng cụ đo: Để thực hiện đo dài trực tiếp, cần chuẩn bị các dụng cụ cơ bản như thước thép (có độ dài từ 20m, 30m hoặc trên 50m), bộ que sắt để đánh dấu đoạn đo, sào tiêu để dóng hướng và thước đo góc nghiêng để xác định độ nghiêng của mặt đất.
• Dóng hướng và đo: Khi đo một đoạn thẳng, việc đầu tiên cần làm là dóng hướng. Sào tiêu sẽ được đặt tại hai đầu đoạn thẳng và dùng mắt thường để điều chỉnh cho sào tiêu trùng với tim của đoạn thẳng cần đo. Sau khi dóng hướng, người đo sẽ sử dụng thước thép để đo từng đoạn nhỏ trên đường tuyến, cắm que sắt để đánh dấu và tiếp tục đo đến khi hoàn thành toàn bộ đoạn thẳng.
• Công thức tính toán: Số que sắt thu được mỗi lần cắm là số lần đặt thước, và chiều dài đoạn thẳng được tính theo công thức:
  D = Σ di + Δd
  Trong đó, di là chiều dài nằm ngang của từng đoạn đo, và Δd là đoạn lẻ cuối cùng chưa đo.
• 

>> Xem thêm: Đo dài bằng máy trắc địa: Nâng cao sự hiệu quả và chính xác

Phương pháp đo dài trắc địa gián tiếp

Phương pháp đo dài gián tiếp là kỹ thuật xác định khoảng cách giữa hai điểm mà không cần đặt trực tiếp dụng cụ đo lên đoạn thẳng. Thay vào đó, các thông số khác sẽ được đo và tính toán để suy ra độ dài của đoạn thẳng. Phương pháp này sử dụng các thiết bị hiện đại như máy thuỷ bình, máy điện tử hoặc công nghệ GNSS RTK.

Thiết bị đo dài gián tiếp

Máy quang học và máy điện tử là những thiết bị phổ biến trong đo dài gián tiếp. Chúng hoạt động bằng cách phát sóng ánh sáng hoặc sóng vô tuyến và đo thời gian sóng phản xạ trở lại sau khi gặp gương phản xạ. Dựa trên thời gian phản xạ và tốc độ lan truyền của sóng, ta có thể tính toán được khoảng cách giữa máy và điểm cần đo.

Trong quá trình đo dài trắc địa, các thiết bị hiện đại đóng vai trò rất quan trọng, giúp tăng độ chính xác và giảm thiểu thời gian thực hiện. Hai trong số các thiết bị phổ biến và tiên tiến nhất hiện nay là máy thủy bình và máy GNSS RTK. Cả hai thiết bị này đều đóng vai trò hỗ trợ hiệu quả trong các dự án đo đạc, đặc biệt trong việc xác định tọa độ và đo độ cao, khoảng cách trên các địa hình phức tạp.

Máy thủy bình là một thiết bị đo đạc quen thuộc trong ngành trắc địa, được sử dụng chủ yếu để đo độ cao giữa các điểm trên mặt đất. Máy thủy bình hoạt động dựa trên nguyên lý cân bằng thủy tĩnh, đảm bảo rằng các kết quả đo độ cao có độ chính xác cao. Trong đo dài trắc địa, máy thủy bình được sử dụng kết hợp với các dụng cụ khác để xác định độ nghiêng của mặt đất và điều chỉnh hướng đo. Ưu tiên sử dụng các thương hiệu máy uy tín về chất lượng như máy thủy bình Satlab, máy thủy bình Topcon, máy thủy bình Nikon, máy thủy bình Hi-target,… nổi trội với các model được đánh giá cao như Satlab SAL32, Topcon AT-B4A, Nikon AC-2S, Hi-target HT32, Sokkia B40A,…

Máy GNSS RTK ví dụ như máy GNSS RTK Hi-Target V500, máy GNSS RTK Hi-Target V200, máy GNSS RTK Satlab Eyr,… là thiết bị đo đạc hiện đại sử dụng công nghệ định vị vệ tinh toàn cầu (GNSS) để xác định tọa độ của các điểm với độ chính xác cao trong thời gian thực. Công nghệ này đã cách mạng hóa quá trình đo dài và trắc địa nói chung, giúp tăng tốc độ thực hiện và độ chính xác của các phép đo.

Máy GNSS RTK trong đo dài trắc địa

Việc kết hợp giữa máy thủy bình và máy GNSS RTK mang lại hiệu quả cao nhất trong đo dài trắc địa. Máy thủy bình giúp xác định chính xác độ cao và đo đạc trong các công việc cần sự tỉ mỉ, còn máy GNSS RTK hỗ trợ trong việc xác định tọa độ và đo dài trên diện rộng, đặc biệt trong các khu vực có địa hình phức tạp.

>> Xem thêm: Đo vẽ bản đồ địa chính: Phương pháp, chi phí và quy trình cụ thể

Phương pháp đo dài trong trắc địa đóng vai trò quan trọng trong việc xác định chính xác khoảng cách và xây dựng các bản đồ địa hình phục vụ cho nhiều mục đích khác nhau. Mỗi phương pháp đo dài đều có ưu và nhược điểm riêng, tùy thuộc vào yêu cầu cụ thể của công việc mà người đo có thể lựa chọn phương pháp phù hợp.

Việt Thanh Group, với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực cung cấp thiết bị đo đạc và dịch vụ trắc địa, luôn cam kết mang đến những giải pháp đo đạc chính xác và hiệu quả nhất cho khách hàng. Từ việc đo dài trực tiếp bằng thước thép đến sử dụng các thiết bị hiện đại cho đo dài gián tiếp, chúng tôi tự tin đáp ứng mọi yêu cầu của các dự án lớn nhỏ trên toàn quốc.

>> Xem thêm dịch vụ đo đạc bản đồ